文言文之家为大家整理庄子外篇天道拼音版、庄子外篇天道注音版,欢迎阅读。
庄子外篇天道注音版
《 庄zhuāng子zǐ · 外wài篇piān · 天tiān道dào 》
天tiān道dào运yùn而ér无wú所suǒ积jī , 故gù万wàn物wù成chéng ; 帝dì道dào运yùn而ér无wú所suǒ积jī , 故gù天tiān下xià归guī ; 圣shèng道dào运yùn 而ér无wú所suǒ积jī , 故gù海hǎi内nèi服fú 。 明míng于yú天tiān , 通tōng于yú圣shèng , 六liù通tōng四sì辟pì于yú帝dì王wáng之zhī德dé者zhě , 其qí 自zì为wéi也yě , 昧mèi然rán无wú不bù静jìng者zhě矣yǐ ! 圣shèng人rén之zhī静jìng也yě , 非fēi曰yuē静jìng也yě善shàn , 故gù静jìng也yě 。 万wàn物wù 无wú足zú以yǐ挠náo心xīn者zhě , 故gù静jìng也yě 。 水shuǐ静jìng则zé明míng烛zhú须xū眉méi , 平píng中zhōng准zhǔn , 大dà匠jiàng取qǔ法fǎ焉yān 。 水shuǐ 静jìng犹yóu明míng , 而ér况kuàng精jīng神shén ! 圣shèng人rén之zhī心xīn静jìng乎hū ! 天tiān地dì之zhī鉴jiàn也yě , 万wàn物wù之zhī镜jìng也yě 。 夫fū虚xū 静jìng恬tián淡dàn寂jì漠mò无wú为wéi者zhě , 天tiān地dì之zhī平píng而ér道dào德dé之zhī至zhì也yě 。 故gù帝dì王wáng圣shèng人rén休xiū焉yān 。 休xiū则zé 虚xū , 虚xū则zé实shí , 实shí则zé伦lún矣yǐ 。 虚xū则zé静jìng , 静jìng则zé动dòng , 动dòng则zé得dé矣yǐ 。 静jìng则zé无wú为wéi , 无wú 为wéi也yě , 则zé任rèn事shì者zhě责zé矣yǐ 。 无wú为wéi则zé俞yú俞yú 。 俞yú俞yú者zhě , 忧yōu患huàn不bù能néng处chù , 年nián寿shòu长cháng矣yǐ 。 夫fū虚xū静jìng恬tián淡dàn寂jì漠mò无wú为wéi者zhě , 万wàn物wù之zhī本běn也yě 。 明míng此cǐ以yǐ南nán乡xiāng , 尧yáo之zhī为wéi君jūn也yě ; 明míng此cǐ以yǐ北běi面miàn , 舜shùn之zhī为wéi臣chén也yě 。 以yǐ此cǐ处chù上shàng , 帝dì王wáng天tiān子zǐ之zhī德dé也yě ; 以yǐ此cǐ处chù下xià ,玄xuán圣shèng素sù王wáng之zhī道dào也yě 。 以yǐ此cǐ退tuì居jū而ér闲xián游yóu , 江jiāng海hǎi山shān林lín之zhī士shì服fú ; 以yǐ此cǐ进jìn为wéi而ér抚fǔ 世shì , 则zé功gōng大dà名míng显xiǎn而ér天tiān下xià一yī也yě 。 静jìng而ér圣shèng , 动dòng而ér王wáng , 无wú为wèi也yě而ér尊zūn , 朴pǔ素sù而ér 天tiān下xià莫mò能néng与yǔ之zhī争zhēng美měi 。 夫fū明míng白bái于yú天tiān地dì之zhī德dé者zhě , 此cǐ之zhī谓wèi大dà本běn大dà宗zōng , 与yǔ天tiān和hé 者zhě也yě 。 所suǒ以yǐ均jūn调diào天tiān下xià , 与yǔ人rén和hé者zhě也yě 。 与yǔ人rén和hé者zhě , 谓wèi之zhī人rén乐lè ; 与yǔ天tiān和hé者zhě , 谓wèi之zhī天tiān乐lè 。 庄zhuāng子zǐ曰yuē:“ 吾wú师shī乎hū , 吾wú师shī乎hū ! 赍jī万wàn物wù而ér不bù为wèi戾lì ; 泽zé及jí万wàn 世shì而ér不bù为wèi仁rén ; 长cháng于yú上shàng古gǔ而ér不bù为wèi寿shòu ; 覆fù载zài天tiān地dì 、 刻kè雕diāo众zhòng形xíng而ér不bù为wèi巧qiǎo 。” 此cǐ之zhī谓wèi天tiān乐lè 。 故gù曰yuē : 知zhī天tiān乐lè者zhě , 其qí生shēng也yě天tiān行xíng , 其qí死sǐ也yě物wù化huà 。 静jìng而ér与yǔ阴yīn 同tóng德dé , 动dòng而ér与yǔ阳yáng同tóng波bō 。 故gù知zhī天tiān乐lè者zhě , 无wú天tiān怨yuàn , 无wú人rén非fēi , 无wú物wù累lěi , 无wú鬼guǐ 责zé 。 故gù曰yuē : 其qí动dòng也yě天tiān , 其qí静jìng也yě地dì , 一yī心xīn定dìng而ér王wàng天tiān下xià ; 其qí鬼guǐ不bù祟suì , 其qí魂hún 不bù疲pí , 一yī心xīn定dìng而ér万wàn物wù服fú 。 言yán以yǐ虚xū静jìng推tuī于yú天tiān地dì , 通tōng于yú万wàn物wù , 此cǐ之zhī谓wèi天tiān乐lè 。 天tiān乐lè者zhě , 圣shèng人rén之zhī心xīn以yǐ畜chù天tiān下xià也yě 。
夫fū帝dì王wáng之zhī德dé , 以yǐ天tiān地dì为wéi宗zōng , 以yǐ道dào德dé为wéi主zhǔ , 以yǐ无wú为wéi为wéi常cháng 。 无wú为wéi也yě , 则zé 用yòng天tiān下xià而ér有yǒu余yú ; 有yǒu为wéi也yě , 则zé为wèi天tiān下xià用yòng而ér不bù足zú 。 故gù古gǔ之zhī人rén贵guì夫fū无wú为wéi也yě 。 上shàng无wú为wéi也yě , 下xià亦yì无wú为wéi也yě , 是shì下xià与yǔ上shàng同tóng德dé 。 下xià与yǔ上shàng同tóng德dé则zé不bù臣chén 。 下xià有yǒu为wéi 也yě , 上shàng亦yì有yǒu为wéi也yě , 是shì上shàng与yǔ下xià同tóng道dào 。 上shàng与yǔ下xià同tóng道dào则zé不bù主zhǔ 。 上shàng必bì无wú为wéi而ér用yòng 下xià , 下xià必bì有yǒu为wéi为wéi天tiān下xià用yòng 。 此cǐ不bù易yì之zhī道dào也yě 。
故gù古gǔ之zhī王wàng天tiān下xià者zhě , 知zhī虽suī落luò天tiān地dì , 不bù自zì虑lǜ也yě ; 辩biàn虽suī雕diāo万wàn物wù , 不bù自zì说shuō也yě ; 能néng虽suī穷qióng海hǎi内nèi , 不bù自zì为wéi也yě 。 天tiān不bù产chǎn而ér万wàn物wù化huà , 地dì不bù长zhǎng而ér万wàn物wù育yù , 帝dì王wáng 无wú为wéi而ér天tiān下xià功gōng 。 故gù曰yuē : 莫mò神shén于yú天tiān , 莫mò富fù于yú地dì , 莫mò大dà于yú帝dì王wáng 。 故gù曰yuē : 帝dì 王wáng之zhī德dé配pèi天tiān地dì 。 此cǐ乘chéng天tiān地dì , 驰chí万wàn物wù , 而ér用yòng人rén群qún之zhī道dào也yě 。
本běn在zài于yú上shàng , 末mò在zài于yú下xià ; 要yào在zài于yú主zhǔ , 详xiáng在zài于yú臣chén 。 三sān军jūn五wǔ兵bīng之zhī运yùn , 德dé之zhī 末mò也yě ; 赏shǎng罚fá利lì害hài , 五wǔ刑xíng之zhī辟pì , 教jiào之zhī末mò也yě ; 礼lǐ法fǎ度dù数shù , 刑xíng名míng比bǐ详xiáng , 治zhì之zhī 末mò也yě ; 钟zhōng鼓gǔ之zhī音yīn , 羽yǔ旄máo之zhī容róng , 乐lè之zhī末mò也yě ; 哭kū泣qì衰shuāi绖dié , 隆lóng杀shā之zhī服fú , 哀āi之zhī末mò也yě 。 此cǐ五wǔ末mò者zhě , 须xū精jīng神shén之zhī运yùn , 心xīn术shù之zhī动dòng , 然rán 后hòu从cóng之zhī者zhě也yě 。 末mò学xué者zhě , 古gǔ人rén有yǒu之zhī , 而ér非fēi所suǒ以yǐ先xiān也yě 。 君jūn先xiān而ér臣chén从cóng , 父fù先xiān 而ér子zǐ从cóng , 兄xiōng先xiān而ér弟dì从cóng , 长cháng先xiān而ér少shǎo从cóng , 男nán先xiān而ér女nǚ从cóng , 夫fū先xiān而ér妇fù从cóng 。 夫fū尊zūn 卑bēi先xiān后hòu , 天tiān地dì之zhī行xíng也yě , 故gù圣shèng人rén取qǔ象xiàng焉yān 。 天tiān尊zūn地dì卑bēi , 神shén明míng之zhī位wèi也yě ; 春chūn夏xià 先xiān , 秋qiū冬dōng后hòu , 四sì时shí之zhī序xù也yě ; 万wàn物wù化huà作zuò , 萌méng区qū有yǒu状zhuàng , 盛shèng衰shuāi之zhī杀shā , 变biàn化huà之zhī 流liú也yě 。 夫fū天tiān地dì至zhì神shén矣yǐ , 而ér有yǒu尊zūn卑bēi先xiān后hòu之zhī序xù , 而ér况kuàng人rén道dào乎hū! 宗zōng庙miào尚shàng亲qīn , 朝cháo廷tíng尚shàng尊zūn , 乡xiāng党dǎng尚shàng齿chǐ , 行xíng事shì尚shàng贤xián , 大dà道dào之zhī序xù也yě 。 语yǔ道dào而ér非fēi其qí序xù者zhě , 非fēi 其qí道dào也yě 。 语yǔ道dào而ér非fēi其qí道dào者zhě , 安ān取qǔ道dào哉zāi !
是shì故gù古gǔ之zhī明míng大dà道dào者zhě , 先xiān明míng天tiān而ér道dào德dé次cì之zhī , 道dào德dé已yǐ明míng而ér仁rén义yì次cì之zhī , 仁rén 义yì已yǐ明míng而ér分fēn守shǒu次cì之zhī , 分fēn守shǒu已yǐ明míng而ér形xíng名míng次cì之zhī , 形xíng名míng已yǐ明míng而ér因yīn任rèn次cì之zhī , 因yīn 任rèn已yǐ明míng而ér原yuán省shěng次cì之zhī , 原yuán省shěng已yǐ明míng而ér是shì非fēi次cì之zhī , 是shì非fēi已yǐ明míng而ér赏shǎng罚fá次cì之zhī , 赏shǎng 罚fá已yǐ明míng而ér愚yú知zhī处chù宜yí , 贵guì贱jiàn履lǚ位wèi , 仁rén贤xián不bù肖xiào袭xí情qíng 。 必bì分fēn其qí能néng , 必bì由yóu其qí名míng 。 以yǐ此cǐ事shì上shàng , 以yǐ此cǐ畜chù下xià , 以yǐ此cǐ治zhì物wù , 以yǐ此cǐ修xiū身shēn , 知zhī谋móu不bù用yòng , 必bì归guī其qí天tiān 。 此cǐ之zhī谓wèi大dà平píng , 治zhì之zhī至zhì也yě 。 故gù书shū曰yuē :“ 有yǒu形xíng有yǒu名míng 。” 形xíng名míng者zhě , 古gǔ人rén有yǒu 之zhī , 而ér非fēi所suǒ以yǐ先xiān也yě 。 古gǔ之zhī语yǔ大dà道dào者zhě , 五wǔ变biàn而ér形xíng名míng可kě举jǔ , 九jiǔ变biàn而ér赏shǎng罚fá可kě 言yán也yě 。 骤zhòu而ér语yǔ形xíng名míng , 不bù知zhī其qí本běn也yě ; 骤zhòu而ér语yǔ赏shǎng罚fá , 不bù知zhī其qí始shǐ也yě 。 倒dǎo道dào而ér 言yán , 迕wǔ道dào而ér说shuō者zhě , 人rén之zhī所suǒ治zhì也yě , 安ān能néng治zhì人rén ! 骤zhòu而ér语yǔ形xíng名míng赏shǎng罚fá , 此cǐ有yǒu知zhī 治zhì之zhī具jù , 非fēi知zhī治zhì之zhī道dào 。 可kě用yòng于yú天tiān下xià , 不bù足zú以yǐ用yòng天tiān下xià 。 此cǐ之zhī谓wèi辩biàn士shì , 一yī 曲qǔ之zhī人rén也yě 。 礼lǐ法fǎ数shù度dù , 形xíng名míng比bǐ详xiáng , 古gǔ人rén有yǒu之zhī 。 此cǐ下xià之zhī所suǒ以yǐ事shì上shàng , 非fēi上shàng 之zhī所suǒ以yǐ畜chù下xià也yě 。
昔xī者zhě舜shùn问wèn于yú尧yáo曰yuē :“ 天tiān王wáng之zhī用yòng心xīn何hé如rú ?” 尧yáo曰yuē :“ 吾wú不bù敖áo无wú告gào , 不bù 废fèi穷qióng民mín , 苦kǔ死sǐ者zhě , 嘉jiā孺rú子zǐ而ér哀āi妇fù人rén , 此cǐ吾wú所suǒ以yǐ用yòng心xīn已yǐ 。” 舜shùn曰yuē :“ 美měi 则zé美měi矣yǐ , 而ér未wèi大dà也yě 。” 尧yáo曰yuē :“ 然rán则zé何hé如rú ?” 舜shùn曰yuē :“ 天tiān德dé而ér出chū宁níng , 日rì月yuè照zhào而ér四sì时shí行xíng , 若ruò昼zhòu夜yè之zhī有yǒu经jīng , 云yún行xíng而ér雨yǔ施shī矣yǐ !” 尧yáo曰yuē :“ 胶jiāo胶jiāo扰rǎo 扰rǎo乎hū ! 子zi , 天tiān之zhī合hé也yě ; 我wǒ , 人rén之zhī合hé也yě。” 夫fú天tiān地dì者zhě , 古gǔ之zhī所suǒ大dà也yě , 而ér 黄huáng帝dì 、 尧yáo 、 舜shùn之zhī所suǒ共gòng美měi也yě 。 故gù古gǔ之zhī王wàng天tiān下xià者zhě , 奚xī为wéi哉zāi ? 天tiān地dì而ér已yǐ矣yǐ !
孔kǒng子zǐ西xī藏zàng书shū于yú周zhōu室shì , 子zǐ路lù谋móu曰yuē :“ 由yóu闻wén周zhōu之zhī征zhēng藏cáng史shǐ有yǒu老lǎo聃dān者zhě , 免miǎn而ér 归guī居jū , 夫fū子zǐ欲yù藏cáng书shū , 则zé试shì往wǎng因yīn焉yān 。” 孔kǒng子zǐ曰yuē :“ 善shàn 。” 往wǎng见jiàn老lǎo聃dān , 而ér 老lǎo聃dān不bù许xǔ , 于yú是shì繙fān十shí二èr经jīng以yǐ说shuō 。 老lǎo 聃dān中zhōng其qí说shuō , 曰yuē :“ 大dà谩màn , 愿yuàn闻wén其qí要yào 。” 孔kǒng子zǐ曰yuē :“ 要yào在zài仁rén义yì 。” 老lǎo聃dān 曰yuē :“ 请qǐng问wèn : 仁rén义yì , 人rén之zhī性xìng邪yé ?” 孔kǒng子zǐ曰yuē :“ 然rán , 君jūn子zǐ不bù仁rén则zé不bù成chéng , 不bù义yì则zé不bù生shēng 。 仁rén义yì , 真zhēn人rén之zhī性xìng也yě , 又yòu将jiāng奚xī为wéi矣yǐ ?” 老lǎo聃dān曰yuē :“ 请qǐng问wèn : 何hé谓wèi仁rén义yì ?” 孔kǒng子zǐ曰yuē :“ 中zhōng心xīn物wù恺kǎi , 兼jiān爱ài无wú私sī , 此cǐ仁rén义yì之zhī情qíng也yě 。” 老lǎo 聃dān曰yuē :“ 意yì , 几jī乎hū后hòu言yán ! 夫fū兼jiān爱ài , 不bù亦yì迂yū夫fū ! 无wú私sī焉yān , 乃nǎi私sī也yě。 夫fū子zǐ 若ruò欲yù使shǐ天tiān下xià无wú失shī其qí牧mù乎hū ? 则zé天tiān地dì固gù有yǒu常cháng矣yǐ , 日rì月yuè固gù有yǒu明míng矣yǐ , 星xīng辰chén固gù有yǒu 列liè矣yǐ , 禽qín兽shòu固gù有yǒu群qún矣yǐ , 树shù木mù固gù有yǒu立lì矣yǐ 。 夫fū子zǐ亦yì放fàng德dé而ér行xíng , 遁dùn遁dùn而ér趋qū , 已yǐ至zhì矣yǐ ! 又yòu何hé偈jì偈jì乎hū揭jiē仁rén义yì , 若ruò击jī鼓gǔ而ér求qiú亡wáng子zi焉yān ! 意yì , 夫fū子zǐ乱luàn人rén之zhī性xìng 也yě 。”
士shì成chéng绮qǐ见jiàn老lǎo子zǐ而ér问wèn曰yuē :“ 吾wú闻wén夫fū子zǐ圣shèng人rén也yě 。 吾wú固gù不bù辞cí远yuǎn道dào而ér来lái愿yuàn见jiàn , 百bǎi舍shè重chóng趼jiǎn而ér不bù敢gǎn息xī 。 今jīn吾wú观guān子zi非fēi圣shèng人rén也yě , 鼠shǔ壤rǎng有yǒu余yú蔬shū而ér弃qì妹mèi , 不bù仁rén 也yě ! 生shēng熟shú不bù尽jìn于yú前qián , 而ér积jī敛liǎn无wú崖yá 。” 老lǎo子zǐ漠mò然rán不bù应yīng 。 士shì成chéng绮qǐ明míng日rì复fù见jiàn , 曰yuē :“ 昔xī者zhě吾wú有yǒu剌là于yú子zi , 今jīn吾wú心xīn正zhèng郤xì矣yǐ , 何hé 故gù也yě ?” 老lǎo子zǐ曰yuē :“ 夫fū巧qiǎo知zhī神shén圣shèng之zhī人rén , 吾wú自zì以yǐ为wéi脱tuō焉yān 。 昔xī者zhě子zi呼hū我wǒ牛niú 也yě而ér谓wèi之zhī牛niú ; 呼hū我wǒ马mǎ也yě而ér谓wèi之zhī马mǎ 。 苟gǒu有yǒu其qí实shí , 人rén与yǔ之zhī名míng而ér弗fú受shòu , 再zài受shòu 其qí殃yāng 。 吾wú服fú也yě恒héng服fú , 吾wú非fēi以yǐ服fú有yǒu服fú 。” 士shì成chéng绮qǐ雁yàn行háng避bì影yǐng , 履lǚ行xíng遂suì进jìn , 而ér问wèn修xiū身shēn若ruò何hé 。 老lǎo子zǐ曰yuē :“ 而ér容róng崖yá然rán , 而ér目mù冲chōng然rán , 而ér颡sǎng囗guó ( 左zuǒ上shàng “ 月yuè ” 左zuǒ下xià “ 廾gǒng ” 右yòu “ 页yè ”) 然rán , 而ér口kǒu阚kàn然rán , 而ér状zhuàng义yì然rán 。 似sì系xì马mǎ而ér止zhǐ也yě , 动dòng而ér持chí , 发fā也yě机jī , 察chá而ér审shěn , 知zhī巧qiǎo而ér睹dǔ于yú泰tài , 凡fán以yǐ为wéi不bù信xìn 。 边biān竟jìng有yǒu人rén焉yān , 其qí名míng为wéi窃qiè 。”
老lǎo子zǐ曰yuē :“ 夫fū道dào , 于yú大dà不bù终zhōng , 于yú小xiǎo不bù遗yí , 故gù万wàn物wù备bèi 。 广guǎng广guǎng乎hū其qí无wú不bù 容róng也yě , 渊yuān渊yuān乎hū其qí不bù可kě测cè也yě 。 形xíng德dé仁rén义yì , 神shén之zhī末mò也yě , 非fēi至zhì人rén孰shú能néng定dìng之zhī ! 夫fū至zhì人rén有yǒu世shì , 不bù亦yì大dà乎hū , 而ér不bù足zú以yǐ为wéi之zhī累lèi ; 天tiān下xià奋fèn柄bǐng而ér不bù与yǔ之zhī偕xié ; 审shěn 乎hū无wú假jiǎ而ér不bù与yǔ利lì迁qiān ; 极jí物wù之zhī真zhēn , 能néng守shǒu其qí本běn 。 故gù外wài天tiān地dì , 遗yí万wàn物wù , 而ér神shén 未wèi尝cháng有yǒu所suǒ困kùn也yě 。 通tōng乎hū道dào , 合hé乎hū德dé , 退tuì仁rén义yì , 宾bīn礼lǐ乐yuè , 至zhì人rén之zhī心xīn有yǒu所suǒ定dìng 矣yǐ !”
世shì之zhī所suǒ贵guì道dào者zhě , 书shū也yě 。 书shū不bù过guò语yǔ , 语yǔ有yǒu贵guì也yě 。 语yǔ之zhī所suǒ贵guì者zhě , 意yì也yě , 意yì有yǒu所suǒ随suí 。 意yì之zhī所suǒ随suí者zhě , 不bù可kě以yǐ言yán传chuán也yě , 而ér世shì因yīn贵guì言yán传chuán书shū 。 世shì虽suī贵guì之zhī , 我wǒ犹yóu不bù足zú贵guì也yě , 为wèi其qí贵guì非fēi其qí贵guì也yě 。 故gù视shì而ér可kě见jiàn者zhě , 形xíng与yǔ色sè也yě ; 听tīng而ér 可kě闻wén者zhě , 名míng与yǔ声shēng也yě 。 悲bēi夫fú ! 世shì人rén以yǐ形xíng色sè名míng声shēng为wéi足zú以yǐ得de彼bǐ之zhī情qíng 。 夫fū形xíng色sè 名míng声shēng , 果guǒ不bù足zú以yǐ得de彼bǐ之zhī情qíng , 则zé知zhī者zhě不bù言yán , 言yán者zhě不bù知zhī , 而ér世shì岂qǐ识shí之zhī哉zāi !
桓huán公gōng读dú书shū于yú堂táng上shàng , 轮lún扁biǎn斫zhuó轮lún于yú堂táng下xià , 释shì椎chuí凿záo而ér上shàng , 问wèn桓huán公gōng曰yuē :“ 敢gǎn 问wèn :“ 公gōng之zhī所suǒ读dú者zhě , 何hé言yán邪yé ?” 公gōng曰yuē :“ 圣shèng人rén之zhī言yán也yě 。” 曰yuē :“ 圣shèng人rén 在zài乎hū ?” 公gōng曰yuē :“ 已yǐ死sǐ矣yǐ 。” 曰yuē :“ 然rán则zé君jūn之zhī所suǒ读dú者zhě , 古gǔ人rén之zhī糟zāo粕pò已yǐ 夫fū !” 桓huán公gōng曰yuē :“ 寡guǎ人rén读dú书shū , 轮lún人rén安ān得dé议yì乎hū ! 有yǒu说shuō则zé可kě , 无wú说shuō则zé死sǐ ! ” 轮lún扁biǎn曰yuē :“ 臣chén也yě以yǐ臣chén之zhī事shì观guān之zhī 。 斫zhuó轮lún , 徐xú则zé甘gān而ér不bù固gù , 疾jí则zé苦kǔ而ér不bù 入rù , 不bù徐xú不bù疾jí , 得dé之zhī于yú手shǒu而ér应yīng于yú心xīn , 口kǒu不bù能néng言yán , 有yǒu数shù存cún乎hū其qí间jiān。 臣chén不bù 能néng以yǐ喻yù臣chén之zhī子zǐ , 臣chén之zhī子zǐ亦yì不bù能néng受shòu之zhī于yú臣chén , 是shì以yǐ行xíng年nián七qī十shí而ér老lǎo斫zhuó轮lún 。 古gǔ 之zhī人rén与yǔ其qí不bù可kě传chuán也yě死sǐ矣yǐ , 然rán则zé君jūn之zhī所suǒ读dú者zhě , 古gǔ人rén之zhī糟zāo粕pò已yǐ夫fū !”
《 zhuāng zǐ · wài piān · tiān dào 》
tiān dào yùn ér wú suǒ jī , gù wàn wù chéng ; dì dào yùn ér wú suǒ jī , gù tiān xià guī ; shèng dào yùn ér wú suǒ jī , gù hǎi nèi fú 。 míng yú tiān , tōng yú shèng , liù tōng sì pì yú dì wáng zhī dé zhě , qí zì wéi yě , mèi rán wú bù jìng zhě yǐ ! shèng rén zhī jìng yě , fēi yuē jìng yě shàn , gù jìng yě 。 wàn wù wú zú yǐ náo xīn zhě , gù jìng yě 。 shuǐ jìng zé míng zhú xū méi , píng zhōng zhǔn , dà jiàng qǔ fǎ yān 。 shuǐ jìng yóu míng , ér kuàng jīng shén ! shèng rén zhī xīn jìng hū ! tiān dì zhī jiàn yě , wàn wù zhī jìng yě 。 fū xū jìng tián dàn jì mò wú wéi zhě , tiān dì zhī píng ér dào dé zhī zhì yě 。 gù dì wáng shèng rén xiū yān 。 xiū zé xū , xū zé shí , shí zé lún yǐ 。 xū zé jìng , jìng zé dòng , dòng zé dé yǐ 。 jìng zé wú wéi , wú wéi yě , zé rèn shì zhě zé yǐ 。 wú wéi zé yú yú 。 yú yú zhě , yōu huàn bù néng chù , nián shòu cháng yǐ 。 fū xū jìng tián dàn jì mò wú wéi zhě , wàn wù zhī běn yě 。 míng cǐ yǐ nán xiāng , yáo zhī wéi jūn yě ; míng cǐ yǐ běi miàn , shùn zhī wéi chén yě 。 yǐ cǐ chù shàng , dì wáng tiān zǐ zhī dé yě ; yǐ cǐ chù xià , xuán shèng sù wáng zhī dào yě 。 yǐ cǐ tuì jū ér xián yóu , jiāng hǎi shān lín zhī shì fú ; yǐ cǐ jìn wéi ér fǔ shì , zé gōng dà míng xiǎn ér tiān xià yī yě 。 jìng ér shèng , dòng ér wáng , wú wèi yě ér zūn , pǔ sù ér tiān xià mò néng yǔ zhī zhēng měi 。 fū míng bái yú tiān dì zhī dé zhě , cǐ zhī wèi dà běn dà zōng , yǔ tiān hé zhě yě 。 suǒ yǐ jūn diào tiān xià , yǔ rén hé zhě yě 。 yǔ rén hé zhě , wèi zhī rén lè ; yǔ tiān hé zhě , wèi zhī tiān lè 。 zhuāng zǐ yuē :“ wú shī hū , wú shī hū ! jī wàn wù ér bù wèi lì ; zé jí wàn shì ér bù wèi rén ; cháng yú shàng gǔ ér bù wèi shòu ; fù zài tiān dì 、 kè diāo zhòng xíng ér bù wèi qiǎo 。” cǐ zhī wèi tiān lè 。 gù yuē : zhī tiān lè zhě , qí shēng yě tiān xíng , qí sǐ yě wù huà 。 jìng ér yǔ yīn tóng dé , dòng ér yǔ yáng tóng bō 。 gù zhī tiān lè zhě , wú tiān yuàn , wú rén fēi , wú wù lěi , wú guǐ zé 。 gù yuē : qí dòng yě tiān , qí jìng yě dì , yī xīn dìng ér wàng tiān xià ; qí guǐ bù suì , qí hún bù pí , yī xīn dìng ér wàn wù fú 。 yán yǐ xū jìng tuī yú tiān dì , tōng yú wàn wù , cǐ zhī wèi tiān lè 。 tiān lè zhě , shèng rén zhī xīn yǐ chù tiān xià yě 。
fū dì wáng zhī dé , yǐ tiān dì wéi zōng , yǐ dào dé wéi zhǔ , yǐ wú wéi wéi cháng 。 wú wéi yě , zé yòng tiān xià ér yǒu yú ; yǒu wéi yě , zé wèi tiān xià yòng ér bù zú 。 gù gǔ zhī rén guì fū wú wéi yě 。 shàng wú wéi yě , xià yì wú wéi yě , shì xià yǔ shàng tóng dé 。 xià yǔ shàng tóng dé zé bù chén 。 xià yǒu wéi yě , shàng yì yǒu wéi yě , shì shàng yǔ xià tóng dào 。 shàng yǔ xià tóng dào zé bù zhǔ 。 shàng bì wú wéi ér yòng xià , xià bì yǒu wéi wéi tiān xià yòng 。 cǐ bù yì zhī dào yě 。
gù gǔ zhī wàng tiān xià zhě , zhī suī luò tiān dì , bù zì lǜ yě ; biàn suī diāo wàn wù , bù zì shuō yě ; néng suī qióng hǎi nèi , bù zì wéi yě 。 tiān bù chǎn ér wàn wù huà , dì bù zhǎng ér wàn wù yù , dì wáng wú wéi ér tiān xià gōng 。 gù yuē : mò shén yú tiān , mò fù yú dì , mò dà yú dì wáng 。 gù yuē : dì wáng zhī dé pèi tiān dì 。 cǐ chéng tiān dì , chí wàn wù , ér yòng rén qún zhī dào yě 。
běn zài yú shàng , mò zài yú xià ; yào zài yú zhǔ , xiáng zài yú chén 。 sān jūn wǔ bīng zhī yùn , dé zhī mò yě ; shǎng fá lì hài , wǔ xíng zhī pì , jiào zhī mò yě ; lǐ fǎ dù shù , xíng míng bǐ xiáng , zhì zhī mò yě ; zhōng gǔ zhī yīn , yǔ máo zhī róng , lè zhī mò yě ; kū qì shuāi dié , lóng shā zhī fú , āi zhī mò yě 。 cǐ wǔ mò zhě , xū jīng shén zhī yùn , xīn shù zhī dòng , rán hòu cóng zhī zhě yě 。 mò xué zhě , gǔ rén yǒu zhī , ér fēi suǒ yǐ xiān yě 。 jūn xiān ér chén cóng , fù xiān ér zǐ cóng , xiōng xiān ér dì cóng , cháng xiān ér shǎo cóng , nán xiān ér nǚ cóng , fū xiān ér fù cóng 。 fū zūn bēi xiān hòu , tiān dì zhī xíng yě , gù shèng rén qǔ xiàng yān 。 tiān zūn dì bēi , shén míng zhī wèi yě ; chūn xià xiān , qiū dōng hòu , sì shí zhī xù yě ; wàn wù huà zuò , méng qū yǒu zhuàng , shèng shuāi zhī shā , biàn huà zhī liú yě 。 fū tiān dì zhì shén yǐ , ér yǒu zūn bēi xiān hòu zhī xù , ér kuàng rén dào hū ! zōng miào shàng qīn , cháo tíng shàng zūn , xiāng dǎng shàng chǐ , xíng shì shàng xián , dà dào zhī xù yě 。 yǔ dào ér fēi qí xù zhě , fēi qí dào yě 。 yǔ dào ér fēi qí dào zhě , ān qǔ dào zāi !
shì gù gǔ zhī míng dà dào zhě , xiān míng tiān ér dào dé cì zhī , dào dé yǐ míng ér rén yì cì zhī , rén yì yǐ míng ér fēn shǒu cì zhī , fēn shǒu yǐ míng ér xíng míng cì zhī , xíng míng yǐ míng ér yīn rèn cì zhī , yīn rèn yǐ míng ér yuán shěng cì zhī , yuán shěng yǐ míng ér shì fēi cì zhī , shì fēi yǐ míng ér shǎng fá cì zhī , shǎng fá yǐ míng ér yú zhī chù yí , guì jiàn lǚ wèi , rén xián bù xiào xí qíng 。 bì fēn qí néng , bì yóu qí míng 。 yǐ cǐ shì shàng , yǐ cǐ chù xià , yǐ cǐ zhì wù , yǐ cǐ xiū shēn , zhī móu bù yòng , bì guī qí tiān 。 cǐ zhī wèi dà píng , zhì zhī zhì yě 。 gù shū yuē :“ yǒu xíng yǒu míng 。” xíng míng zhě , gǔ rén yǒu zhī , ér fēi suǒ yǐ xiān yě 。 gǔ zhī yǔ dà dào zhě , wǔ biàn ér xíng míng kě jǔ , jiǔ biàn ér shǎng fá kě yán yě 。 zhòu ér yǔ xíng míng , bù zhī qí běn yě ; zhòu ér yǔ shǎng fá , bù zhī qí shǐ yě 。 dǎo dào ér yán , wǔ dào ér shuō zhě , rén zhī suǒ zhì yě , ān néng zhì rén ! zhòu ér yǔ xíng míng shǎng fá , cǐ yǒu zhī zhì zhī jù , fēi zhī zhì zhī dào 。 kě yòng yú tiān xià , bù zú yǐ yòng tiān xià 。 cǐ zhī wèi biàn shì , yī qǔ zhī rén yě 。 lǐ fǎ shù dù , xíng míng bǐ xiáng , gǔ rén yǒu zhī 。 cǐ xià zhī suǒ yǐ shì shàng , fēi shàng zhī suǒ yǐ chù xià yě 。
xī zhě shùn wèn yú yáo yuē :“ tiān wáng zhī yòng xīn hé rú ?” yáo yuē :“ wú bù áo wú gào , bù fèi qióng mín , kǔ sǐ zhě , jiā rú zǐ ér āi fù rén , cǐ wú suǒ yǐ yòng xīn yǐ 。” shùn yuē :“ měi zé měi yǐ , ér wèi dà yě 。” yáo yuē :“ rán zé hé rú ?” shùn yuē :“ tiān dé ér chū níng , rì yuè zhào ér sì shí xíng , ruò zhòu yè zhī yǒu jīng , yún xíng ér yǔ shī yǐ !” yáo yuē :“ jiāo jiāo rǎo rǎo hū ! zi , tiān zhī hé yě ; wǒ , rén zhī hé yě 。” fú tiān dì zhě , gǔ zhī suǒ dà yě , ér huáng dì 、 yáo 、 shùn zhī suǒ gòng měi yě 。 gù gǔ zhī wàng tiān xià zhě , xī wéi zāi ? tiān dì ér yǐ yǐ !
kǒng zǐ xī zàng shū yú zhōu shì , zǐ lù móu yuē :“ yóu wén zhōu zhī zhēng cáng shǐ yǒu lǎo dān zhě , miǎn ér guī jū , fū zǐ yù cáng shū , zé shì wǎng yīn yān 。” kǒng zǐ yuē :“ shàn 。” wǎng jiàn lǎo dān , ér lǎo dān bù xǔ , yú shì fān shí èr jīng yǐ shuō 。 lǎo dān zhōng qí shuō , yuē :“ dà màn , yuàn wén qí yào 。” kǒng zǐ yuē :“ yào zài rén yì 。” lǎo dān yuē :“ qǐng wèn : rén yì , rén zhī xìng yé ?” kǒng zǐ yuē :“ rán , jūn zǐ bù rén zé bù chéng , bù yì zé bù shēng 。 rén yì , zhēn rén zhī xìng yě , yòu jiāng xī wéi yǐ ?” lǎo dān yuē :“ qǐng wèn : hé wèi rén yì ?” kǒng zǐ yuē :“ zhōng xīn wù kǎi , jiān ài wú sī , cǐ rén yì zhī qíng yě 。” lǎo dān yuē :“ yì , jī hū hòu yán ! fū jiān ài , bù yì yū fū ! wú sī yān , nǎi sī yě 。 fū zǐ ruò yù shǐ tiān xià wú shī qí mù hū ? zé tiān dì gù yǒu cháng yǐ , rì yuè gù yǒu míng yǐ , xīng chén gù yǒu liè yǐ , qín shòu gù yǒu qún yǐ , shù mù gù yǒu lì yǐ 。 fū zǐ yì fàng dé ér xíng , dùn dùn ér qū , yǐ zhì yǐ ! yòu hé jì jì hū jiē rén yì , ruò jī gǔ ér qiú wáng zi yān ! yì , fū zǐ luàn rén zhī xìng yě 。”
shì chéng qǐ jiàn lǎo zǐ ér wèn yuē :“ wú wén fū zǐ shèng rén yě 。 wú gù bù cí yuǎn dào ér lái yuàn jiàn , bǎi shè chóng jiǎn ér bù gǎn xī 。 jīn wú guān zi fēi shèng rén yě , shǔ rǎng yǒu yú shū ér qì mèi , bù rén yě ! shēng shú bù jìn yú qián , ér jī liǎn wú yá 。” lǎo zǐ mò rán bù yīng 。 shì chéng qǐ míng rì fù jiàn , yuē :“ xī zhě wú yǒu là yú zi , jīn wú xīn zhèng xì yǐ , hé gù yě ?” lǎo zǐ yuē :“ fū qiǎo zhī shén shèng zhī rén , wú zì yǐ wéi tuō yān 。 xī zhě zi hū wǒ niú yě ér wèi zhī niú ; hū wǒ mǎ yě ér wèi zhī mǎ 。 gǒu yǒu qí shí , rén yǔ zhī míng ér fú shòu , zài shòu qí yāng 。 wú fú yě héng fú , wú fēi yǐ fú yǒu fú 。” shì chéng qǐ yàn háng bì yǐng , lǚ xíng suì jìn , ér wèn xiū shēn ruò hé 。 lǎo zǐ yuē :“ ér róng yá rán , ér mù chōng rán , ér sǎng guó ( zuǒ shàng “ yuè ” zuǒ xià “ gǒng ” yòu “ yè ”) rán , ér kǒu kàn rán , ér zhuàng yì rán 。 sì xì mǎ ér zhǐ yě , dòng ér chí , fā yě jī , chá ér shěn , zhī qiǎo ér dǔ yú tài , fán yǐ wéi bù xìn 。 biān jìng yǒu rén yān , qí míng wéi qiè 。”
lǎo zǐ yuē :“ fū dào , yú dà bù zhōng , yú xiǎo bù yí , gù wàn wù bèi 。 guǎng guǎng hū qí wú bù róng yě , yuān yuān hū qí bù kě cè yě 。 xíng dé rén yì , shén zhī mò yě , fēi zhì rén shú néng dìng zhī ! fū zhì rén yǒu shì , bù yì dà hū , ér bù zú yǐ wéi zhī lèi ; tiān xià fèn bǐng ér bù yǔ zhī xié ; shěn hū wú jiǎ ér bù yǔ lì qiān ; jí wù zhī zhēn , néng shǒu qí běn 。 gù wài tiān dì , yí wàn wù , ér shén wèi cháng yǒu suǒ kùn yě 。 tōng hū dào , hé hū dé , tuì rén yì , bīn lǐ yuè , zhì rén zhī xīn yǒu suǒ dìng yǐ !”
shì zhī suǒ guì dào zhě , shū yě 。 shū bù guò yǔ , yǔ yǒu guì yě 。 yǔ zhī suǒ guì zhě , yì yě , yì yǒu suǒ suí 。 yì zhī suǒ suí zhě , bù kě yǐ yán chuán yě , ér shì yīn guì yán chuán shū 。 shì suī guì zhī , wǒ yóu bù zú guì yě , wèi qí guì fēi qí guì yě 。 gù shì ér kě jiàn zhě , xíng yǔ sè yě ; tīng ér kě wén zhě , míng yǔ shēng yě 。 bēi fú ! shì rén yǐ xíng sè míng shēng wéi zú yǐ de bǐ zhī qíng 。 fū xíng sè míng shēng , guǒ bù zú yǐ de bǐ zhī qíng , zé zhī zhě bù yán , yán zhě bù zhī , ér shì qǐ shí zhī zāi !
huán gōng dú shū yú táng shàng , lún biǎn zhuó lún yú táng xià , shì chuí záo ér shàng , wèn huán gōng yuē :“ gǎn wèn :“ gōng zhī suǒ dú zhě , hé yán yé ?” gōng yuē :“ shèng rén zhī yán yě 。” yuē :“ shèng rén zài hū ?” gōng yuē :“ yǐ sǐ yǐ 。” yuē :“ rán zé jūn zhī suǒ dú zhě , gǔ rén zhī zāo pò yǐ fū !” huán gōng yuē :“ guǎ rén dú shū , lún rén ān dé yì hū ! yǒu shuō zé kě , wú shuō zé sǐ ! ” lún biǎn yuē :“ chén yě yǐ chén zhī shì guān zhī 。 zhuó lún , xú zé gān ér bù gù , jí zé kǔ ér bù rù , bù xú bù jí , dé zhī yú shǒu ér yīng yú xīn , kǒu bù néng yán , yǒu shù cún hū qí jiān 。 chén bù néng yǐ yù chén zhī zǐ , chén zhī zǐ yì bù néng shòu zhī yú chén , shì yǐ xíng nián qī shí ér lǎo zhuó lún 。 gǔ zhī rén yǔ qí bù kě chuán yě sǐ yǐ , rán zé jūn zhī suǒ dú zhě , gǔ rén zhī zāo pò yǐ fū !”
为您推荐:庄子外篇天道原文及翻译