文言文之家为大家整理庄子外篇知北游拼音版、庄子外篇知北游注音版,欢迎阅读。
庄子外篇知北游注音版
《 庄zhuāng子zǐ · 外wài篇piān · 知zhī北běi游yóu 》
知zhī北běi游yóu于yú玄xuán水shuǐ之zhī上shàng , 登dēng隐yǐn弅fèn之zhī丘qiū , 而ér适shì遭zāo无wú为wéi谓wèi焉yān 。 知zhī谓wèi无wú为wéi谓wèi曰yuē : “ 予yǔ欲yù有yǒu问wèn乎hū若ruò : 何hé思sī何hé虑lǜ则zé知zhī道dào ? 何hé处chù何hé服fú则zé安ān道dào ? 何hé从cóng何hé道dào则zé得dé 道dào ?” 三sān问wèn而ér无wú为wéi谓wèi不bù答dá也yě 。 非fēi不bù答dá , 不bù知zhī答dá也yě 。 知zhī不bù得de问wèn , 反fǎn于yú白bái 水shuǐ之zhī南nán , 登dēng狐hú阕què之zhī上shàng , 而ér睹dǔ狂kuáng屈qū焉yān 。 知zhī以yǐ之zhī言yán也yě问wèn乎hū狂kuáng屈qū 。 狂kuáng屈qū曰yuē : “ 唉āi ! 予yǔ知zhī之zhī , 将jiāng语yǔ若ruò 。” 中zhōng欲yù言yán而ér忘wàng其qí所suǒ欲yù言yán 。 知zhī不bù得de问wèn , 反fǎn于yú帝dì 宫gōng , 见jiàn黄huáng帝dì而ér问wèn焉yān 。 黄huáng帝dì曰yuē :“ 无wú思sī无wú虑lǜ始shǐ知zhī道dào , 无wú处chù无wú服fú始shǐ安ān道dào , 无wú从cóng无wú道dào始shǐ得dé道dào 。” 知zhī问wèn黄huáng帝dì曰yuē :“ 我wǒ与yǔ若ruò知zhī之zhī , 彼bǐ与yǔ彼bǐ不bù知zhī也yě , 其qí 孰shú是shì邪yé ?” 黄huáng帝dì曰yuē :“ 彼bǐ无wú为wéi谓wèi 真zhēn是shì也yě, 狂kuáng屈qū似sì之zhī , 我wǒ与yǔ汝rǔ终zhōng不bù近jìn也yě 。 夫fū知zhī者zhě不bù言yán , 言yán者zhě不bù知zhī , 故gù圣shèng 人rén行háng不bù言yán之zhī教jiào 。 道dào不bù可kě致zhì , 德dé不bù可kě至zhì 。 仁rén可kě为wéi也yě , 义yì可kě亏kuī也yě , 礼lǐ相xiāng伪wěi 也yě 。 故gù曰yuē :‘ 失shī道dào而ér后hòu德dé , 失shī德dé而ér后hòu仁rén , 失shī仁rén而ér后hòu义yì , 失shī义yì而ér后hòu礼lǐ 。 ’ 礼lǐ者zhě , 道dào之zhī华huá而ér乱luàn之zhī首shǒu也yě 。 故gù曰yuē :‘ 为wèi道dào者zhě日rì损sǔn , 损sǔn之zhī又yòu损sǔn之zhī , 以yǐ 至zhì于yú无wú为wéi 。 无wú为wéi而ér无wú不bù为wéi也yě 。’ 今jīn已yǐ为wéi物wù也yě , 欲yù复fù归guī根gēn , 不bù亦yì难nán乎hū ! 其qí易yì也yě其qí唯wéi大dà人rén乎hū ! 生shēng也yě死sǐ之zhī徒tú , 死sǐ也yě生shēng之zhī始shǐ , 孰shú知zhī其qí纪jì ! 人rén之zhī生shēng , 气qì之zhī聚jù也yě 。 聚jù则zé为wéi生shēng , 散sàn则zé为wéi死sǐ 。 若ruò死sǐ生shēng为wéi徒tú , 吾wú又yòu何hé患huàn ! 故gù万wàn物wù一yī 也yě 。 是shì其qí所suǒ美měi者zhě为wéi神shén奇qí , 其qí所suǒ恶è者zhě为wéi臭chòu腐fǔ 。 臭chòu腐fǔ复fù化huà为wéi神shén奇qí , 神shén奇qí复fù 化huà为wéi臭chòu腐fǔ 。 故gù曰yuē :‘ 通tōng天tiān下xià一yī气qì耳ěr 。’ 圣shèng人rén故gù贵guì一yī 。” 知zhī谓wèi黄huáng帝dì曰yuē : “ 吾wú问wèn无wú为wéi谓wèi , 无wú为wéi谓wèi不bù应yīng我wǒ , 非fēi不bù我wǒ应yīng , 不bù知zhī应yīng我wǒ也yě ; 吾wú问wèn狂kuáng屈qū , 狂kuáng屈qū中zhōng欲yù告gào我wǒ而ér不bù我wǒ告gào , 非fēi不bù我wǒ告gào , 中zhōng欲yù告gào而ér忘wàng之zhī也yě ; 今jīn予yǔ问wèn乎hū若ruò , 若ruò知zhī之zhī , 奚xī故gù不bù近jìn ?” 黄huáng帝dì曰yuē :“ 彼bǐ其qí真zhēn是shì也yě , 以yǐ其qí不bù知zhī也yě ; 此cǐ其qí似sì 之zhī也yě , 以yǐ其qí忘wàng之zhī也yě ; 予yǔ与yǔ若ruò终zhōng不bù近jìn也yě , 以yǐ其qí知zhī之zhī也yě 。” 狂kuáng屈qū闻wén之zhī , 以yǐ 黄huáng帝dì为wéi知zhī言yán 。
天tiān地dì有yǒu大dà美měi而ér不bù言yán , 四sì时shí有yǒu明míng法fǎ而ér不bù议yì , 万wàn物wù有yǒu成chéng理lǐ而ér不bù说shuō 。 圣shèng人rén 者zhě , 原yuán天tiān地dì之zhī美měi而ér达dá万wàn物wù之zhī理lǐ 。 是shì故gù至zhì人rén无wú为wéi , 大dà圣shèng不bù作zuò , 观guān于yú天tiān地dì 之zhī谓wèi也yě 。 今jīn彼bǐ神shén明míng至zhì精jīng , 与yǔ彼bǐ百bǎi化huà 。 物wù已yǐ死sǐ生shēng方fāng圆yuán , 莫mò知zhī其qí根gēn也yě。 扁biǎn 然rán而ér万wàn物wù , 自zì古gǔ以yǐ固gù存cún 。 六liù合hé为wéi巨jù , 未wèi离lí其qí内nèi ; 秋qiū豪háo为wéi小xiǎo , 待dài之zhī成chéng体tǐ ; 天tiān下xià莫mò不bù沈shěn浮fú , 终zhōng身shēn不bù故gù ; 阴yīn阳yáng四sì时shí运yùn行xíng , 各gè得de其qí序xù ; 惛hūn然rán若ruò亡wáng而ér 存cún ; 油yóu然rán不bù形xíng而ér神shén ; 万wàn物wù畜chù而ér不bù知zhī : 此cǐ之zhī谓wèi本běn根gēn , 可kě以yǐ观guān于yú天tiān矣yǐ !
啮niè缺quē问wèn道dào乎hū被bèi衣yī , 被bèi衣yī曰yuē :“ 若ruò正zhèng汝rǔ形xíng , 一yī汝rǔ视shì , 天tiān和hé将jiāng至zhì ; 摄shè汝rǔ 知zhī , 一yī汝rǔ度dù , 神shén将jiāng来lái舍shè 。 德dé将jiāng为wèi汝rǔ美měi , 道dào将jiāng为wèi汝rǔ居jū 。 汝rǔ瞳tóng焉yān如rú新xīn生shēng之zhī 犊dú而ér无wú求qiú其qí故gù 。” 言yán未wèi卒zú , 啮niè缺quē睡shuì寐mèi 。 被bèi衣yī大dà说shuō , 行xíng歌gē而ér去qù之zhī , 曰yuē : “ 形xíng若ruò槁gǎo骸hái , 心xīn若ruò死sǐ灰huī , 真zhēn其qí实shí知zhī , 不bù以yǐ故gù自zì持chí 。 媒méi媒méi晦huì晦huì , 无wú心xīn而ér 不bù可kě与yǔ谋móu 。 彼bǐ何hé人rén哉zāi !”
舜shùn问wèn乎hū丞chéng :“ 道dào可kě得dé而ér有yǒu乎hū ?” 曰yuē :“ 汝rǔ身shēn非fēi汝rǔ有yǒu也yě , 汝rǔ何hé得děi有yǒu夫fū 道dào !” 舜shùn曰yuē :“ 吾wú身shēn非fēi吾wú有yǒu也yě , 孰shú有yǒu之zhī哉zāi ?” 曰yuē :“ 是shì天tiān地dì之zhī委wěi形xíng也yě ; 生shēng非fēi汝rǔ有yǒu , 是shì天tiān地dì之zhī委wěi和hé也yě ; 性xìng命mìng非fēi汝rǔ有yǒu , 是shì天tiān地dì之zhī委wěi顺shùn也yě ; 子zǐ孙sūn 非fēi汝rǔ有yǒu , 是shì天tiān地dì之zhī委wěi蜕tuì也yě 。 故gù行xíng不bù知zhī所suǒ往wǎng , 处chù不bù知zhī所suǒ持chí , 食shí不bù知zhī所suǒ味wèi 。 天tiān地dì之zhī强qiáng阳yáng气qì也yě , 又yòu胡hú可kě得dé而ér有yǒu邪yé !”
孔kǒng子zǐ问wèn于yú老lǎo聃dān曰yuē :“ 今jīn日rì晏yàn闲xián , 敢gǎn问wèn至zhì道dào 。” 老lǎo聃dān曰yuē :“ 汝rǔ齐qí戒jiè , 疏shū瀹yuè而ér心xīn , 澡zǎo雪xuě而ér精jīng神shén , 掊pǒu击jī而ér知zhī 。 夫fū道dào , 窨yìn然rán难nán言yán哉zāi ! 将jiāng为wèi汝rǔ言yán其qí崖yá 略lüè : 夫fū昭zhāo昭zhāo生shēng于yú冥míng冥míng , 有yǒu伦lún生shēng于yú无wú形xíng , 精jīng神shén生shēng于yú道dào , 形xíng本běn生shēng于yú精jīng , 而ér万wàn 物wù以yǐ形xíng相xiàng生shēng 。 故gù九jiǔ窍qiào者zhě胎tāi生shēng , 八bā窍qiào者zhě卵luǎn生shēng 。 其qí来lái无wú迹jì , 其qí往wǎng无wú崖yá , 无wú门mén无wú房fáng , 四sì达dá之zhī皇huáng皇huáng也yě 。 邀yāo于yú 此cǐ者zhě , 四sì肢zhī强qiáng , 思sī虑lǜ恂xún达dá , 耳ěr目mù聪cōng明míng 。 其qí用yòng心xīn不bù劳láo , 其qí应yìng物wù无wú方fāng , 天tiān 不bù得de不bù高gāo , 地dì不bù得de不bù广guǎng , 日rì月yuè不bù得de不bù行xíng , 万wàn物wù不bù得de不bù昌chāng , 此cǐ其qí道dào与yǔ ! 且qiě夫fú博bó之zhī不bù必bì知zhī , 辩biàn之zhī不bù必bì慧huì , 圣shèng人rén以yǐ断duàn之zhī矣yǐ ! 若ruò夫fú益yì之zhī而ér不bù加jiā益yì , 损sǔn之zhī而ér不bù加jiā损sǔn者zhě , 圣shèng人rén之zhī所suǒ保bǎo也yě 。 渊yuān渊yuān乎hū其qí若ruò海hǎi , 魏wèi魏wèi乎hū其qí终zhōng则zé复fù始shǐ 也yě 。 运yùn量liàng万wàn物wù而ér不bù匮kuì。 则zé君jūn子zǐ之zhī道dào , 彼bǐ其qí外wài与yǔ ! 万wàn物wù皆jiē往wǎng资zī焉yān而ér不bù匮kuì 。 此cǐ其qí道dào与yǔ !
“ 中zhōng国guó有yǒu人rén焉yān , 非fēi阴yīn非fēi阳yáng , 处chǔ于yú天tiān地dì之zhī间jiān , 直zhí且qiě为wéi人rén , 将jiāng反fǎn于yú宗zōng 。 自zì本běn观guān之zhī , 生shēng者zhě , 喑yīn噫yī物wù也yě 。 虽suī有yǒu寿shòu夭yāo , 相xiāng去qù几jǐ何hé ? 须xū臾yú之zhī说shuō也yě , 奚xī 足zú以yǐ为wéi尧yáo 、 桀jié之zhī是shì非fēi ! 果guǒ蓏luǒ有yǒu理lǐ , 人rén伦lún虽suī难nán , 所suǒ以yǐ相xiāng齿chǐ 。 圣shèng人rén遭zāo之zhī而ér 不bù违wéi , 过guò之zhī而ér不bù守shǒu 。 调diào而ér应yīng之zhī , 德dé也yě ; 偶ǒu而ér应yīng之zhī , 道dào也yě 。 帝dì之zhī所suǒ兴xīng , 王wáng之zhī所suǒ起qǐ也yě 。
“ 人rén生shēng天tiān地dì之zhī间jiān , 若ruò白bái驹jū之zhī过guò隙xì , 忽hū然rán而ér已yǐ 。 注zhù然rán勃bó然rán , 莫mò不bù出chū焉yān ; 油yóu然rán寥liáo然rán , 莫mò不bù入rù焉yān 。 已yǐ化huà而ér生shēng , 又yòu化huà而ér死sǐ 。 生shēng物wù哀āi之zhī , 人rén类lèi悲bēi之zhī 。 解jiě其qí天tiān韬tāo , 堕duò其qí天tiān帙zhì 。 纷fēn乎hū宛wǎn乎hū , 魂hún魄pò将jiāng往wǎng , 乃nǎi身shēn从cóng之zhī 。 乃nǎi大dà归guī乎hū ! 不bù形xíng之zhī形xíng , 形xíng之zhī不bù形xíng , 是shì人rén之zhī所suǒ同tóng知zhī也yě , 非fēi将jiāng至zhì之zhī所suǒ务wù也yě , 此cǐ众zhòng人rén 之zhī所suǒ同tóng论lùn也yě 。 彼bǐ至zhì则zé不bù论lùn , 论lùn则zé不bù至zhì ; 明míng见jiàn无wú值zhí , 辩biàn不bù若ruò默mò ; 道dào不bù可kě 闻wén , 闻wén不bù若ruò塞sāi : 此cǐ之zhī谓wèi大dà得dé 。”
东dōng郭guō子zǐ问wèn于yú庄zhuāng子zǐ曰yuē :“ 所suǒ谓wèi道dào , 恶è乎hū在zài ?” 庄zhuāng子zǐ曰yuē :“ 无wú所suǒ不bù在zài 。 ” 东dōng郭guō子zǐ曰yuē :“ 期qī而ér后hòu可kě 。” 庄zhuāng子zǐ曰yuē :“ 在zài蝼lóu蚁yǐ 。” 曰yuē :“ 何hé其qí下xià邪yé ?” 曰yuē :“ 在zài稊tí稗bài 。” 曰yuē :“ 何hé其qí愈yù下xià邪yé ?” 曰yuē :“ 在zài瓦wǎ甓pì 。” 曰yuē : “ 何hé其qí愈yù甚shèn邪yé ?” 曰yuē:“ 在zài屎shǐ溺nì 。” 东dōng郭guō子zǐ不bù应yīng 。 庄zhuāng子zǐ曰yuē :“ 夫fū子zǐ之zhī 问wèn也yě , 固gù不bù及jí质zhì 。 正zhèng 、 获huò之zhī问wèn于yú监jiān市shì履lǚ狶shǐ也yě ,‘ 每měi下xià愈yù况kuàng’。 汝rǔ唯wéi莫mò必bì , 无wú乎hū逃táo物wù 。 至zhì道dào若ruò是shì , 大dà言yán亦yì然rán 。 周zhōu遍biàn咸xián三sān者zhě , 异yì名míng同tóng实shí , 其qí指zhǐ一yī也yě 。 尝cháng相xiāng与yǔ游yóu乎hū无wú有yǒu之zhī宫gōng , 同tóng合hé而ér论lùn , 无wú所suǒ终zhōng穷qióng乎hū ! 尝cháng相xiāng与yǔ无wú为wéi乎hū ! 澹dàn 澹dàn而ér静jìng乎hū ! 漠mò而ér清qīng乎hū ! 调diào而ér闲xián乎hū ! 寥liáo已yǐ吾wú志zhì , 无wú往wǎng焉yān而ér不bù知zhī其qí所suǒ至zhì , 去qù而ér来lái不bù知zhī其qí所suǒ止zhǐ 。 吾wú往wǎng来lái焉yān而ér不bù知zhī其qí所suǒ终zhōng , 彷páng徨huáng乎hū冯féng闳hóng , 大dà知zhī入rù焉yān 而ér不bù知zhī其qí所suǒ穷qióng 。 物wù物wù者zhě与yǔ物wù无wú际jì , 而ér物wù有yǒu际jì者zhě , 所suǒ谓wèi物wù际jì者zhě也yě 。 不bù际jì 之zhī际jì , 际jì之zhī不bù际jì者zhě也yě 。 谓wèi盈yíng虚xū衰shuāi杀shā , 彼bǐ为wéi盈yíng虚xū非fēi盈yíng虚xū , 彼bǐ为wéi衰shuāi杀shā非fēi衰shuāi 杀shā , 彼bǐ为wéi本běn末mò非fēi本běn末mò , 彼bǐ为wéi积jī散sǎn非fēi积jī散sǎn也yě 。”
妸ē荷hé甘gān与yǔ神shén农nóng同tóng学xué于yú老lǎo龙lóng吉jí 。 神shén农nóng隐yǐn几jǐ , 阖hé户hù昼zhòu瞑míng 。 囗guó荷hé甘gān日rì中zhōng奓zhā 户hù而ér入rù , 曰yuē :“ 老lǎo龙lóng死sǐ矣yǐ !” 神shén农nóng隐yǐn几jǐ拥yōng杖zhàng而ér起qǐ , 嚗bó然rán放fàng杖zhàng而ér笑xiào , 曰yuē : “ 天tiān知zhī予yǔ僻pì陋lòu谩màn诞dàn , 故gù弃qì予yǔ而ér死sǐ 。 已yǐ矣yǐ , 夫fū子zǐ无wú所suǒ发fā予yǔ之zhī狂kuáng言yán而ér死sǐ矣yǐ 夫fū !” 弇yǎn堈gāng吊diào闻wén之zhī , 曰yuē :“ 夫fū体tǐ道dào者zhě , 天tiān下xià之zhī君jūn子zǐ所suǒ系xì焉yān 。 今jīn于yú道dào , 秋qiū豪háo之zhī端duān万wàn分fēn未wèi得dé处chù一yī焉yān , 而ér犹yóu知zhī藏cáng其qí狂kuáng言yán而ér死sǐ , 又yòu况kuàng夫fú体tǐ道dào者zhě乎hū ! 视shì之zhī无wú形xíng , 听tīng之zhī无wú声shēng , 于yú人rén之zhī论lùn者zhě , 谓wèi之zhī冥míng冥míng , 所suǒ以yǐ论lùn道dào而ér非fēi道dào也yě 。”
于yú是shì泰tài清qīng问wèn乎hū无wú穷qióng , 曰yuē :“ 子zǐ知zhī道dào乎hū ?” 无wú穷qióng曰yuē :“ 吾wú不bù知zhī 。” 又yòu 问wèn乎hū无wú为wéi , 无wú为wéi曰yuē :“ 吾wú知zhī道dào 。” 曰yuē :“ 子zǐ之zhī知zhī道dào , 亦yì有yǒu数shù乎hū ?” 曰yuē :“ 有yǒu 。” 曰yuē :“ 其qí数shù若ruò何hé ?” 无wú为wéi曰yuē :“ 吾wú知zhī道dào之zhī可kě以yǐ贵guì 、 可kě以yǐ贱jiàn 、 可kě以yǐ约yuē 、 可kě以yǐ散sàn , 此cǐ吾wú所suǒ以yǐ知zhī道dào之zhī数shù也yě 。” 泰tài清qīng以yǐ之zhī言yán也yě问wèn乎hū无wú始shǐ , 曰yuē :“ 若ruò是shì , 则zé无wú穷qióng之zhī弗fú知zhī与yǔ无wú为wéi之zhī知zhī , 孰shú是shì而ér孰shú非fēi乎hū ?” 无wú始shǐ曰yuē :“ 不bù知zhī深shēn矣yǐ , 知zhī之zhī浅qiǎn矣yǐ ; 弗fú知zhī内nèi矣yǐ , 知zhī之zhī外wài矣yǐ 。” 于yú是shì泰tài清qīng仰yǎng而ér叹tàn 曰yuē :“ 弗fú知zhī乃nǎi知zhī乎hū , 知zhī乃nǎi不bù知zhī乎hū ! 孰shú知zhī不bù知zhī之zhī知zhī ?” 无wú始shǐ曰yuē :“ 道dào不bù 可kě闻wén , 闻wén而ér非fēi也yě ; 道dào不bù可kě见jiàn , 见jiàn而ér非fēi也yě ; 道dào不bù可kě言yán , 言yán而ér非fēi也yě ! 知zhī形xíng 形xíng之zhī不bù形xíng乎hū ! 道dào不bù当dāng名míng 。” 无wú始shǐ曰yuē :“ 有yǒu问wèn道dào而ér应yīng之zhī者zhě , 不bù知zhī道dào也yě ; 虽suī问wèn道dào者zhě , 亦yì未wèi闻wén道dào 。 道dào无wú问wèn , 问wèn无wú应yīng 。 无wú问wèn问wèn之zhī , 是shì问wèn穷qióng也yě ; 无wú应yīng 应yīng之zhī , 是shì无wú内nèi也yě 。 以yǐ无wú内nèi待dài问wèn穷qióng , 若ruò是shì者zhě , 外wài不bù观guān乎hū宇yǔ宙zhòu , 内nèi不bù知zhī乎hū 大dà初chū。 是shì以yǐ不bù过guò乎hū昆kūn仑lún , 不bù游yóu乎hū太tài虚xū 。”
光guāng曜yào问wèn乎hū无wú有yǒu曰yuē :“ 夫fū子zǐ有yǒu乎hū ? 其qí无wú有yǒu乎hū ?” 光guāng曜yào不bù得de问wèn而ér孰shú视shì其qí 状zhuàng貌mào : 窨yìn然rán空kōng然rán 。 终zhōng日rì视shì之zhī而ér不bù见jiàn , 听tīng之zhī而ér不bù闻wén , 搏bó之zhī而ér不bù得de也yě 。 光guāng 曜yào曰yuē :“ 至zhì矣yǐ , 其qí孰shú能néng至zhì此cǐ乎hū ! 予yǔ能néng有yǒu无wú矣yǐ , 而ér未wèi能néng无wú无wú也yě 。 及jí为wéi无wú有yǒu矣yǐ , 何hé从cóng至zhì此cǐ哉zāi !”
大dà马mǎ之zhī捶chuí钩gōu者zhě , 年nián八bā十shí矣yǐ , 而ér不bù失shī豪háo芒máng 。 大dà马mǎ曰yuē :“ 子zǐ巧qiǎo与yǔ ! 有yǒu道dào 与yǔ ?” 曰yuē :“ 臣chén有yǒu守shǒu也yě 。 臣chén之zhī年nián二èr十shí而ér好hǎo捶chuí钩gōu , 于yú物wù无wú视shì也yě , 非fēi钩gōu无wú 察chá也yě 。” 是shì用yòng之zhī者zhě假jiǎ不bù用yòng者zhě也yě , 以yǐ长zhǎng得de其qí用yòng , 而ér况kuàng乎hū无wú不bù用yòng者zhě乎hū ! 物wù孰shú不bù资zī焉yān !
冉rǎn求qiú问wèn于yú仲zhòng尼ní曰yuē :“ 未wèi有yǒu天tiān地dì可kě知zhī邪yé ?” 仲zhòng尼ní曰yuē :“ 可kě 。 古gǔ犹yóu今jīn也yě 。” 冉rǎn求qiú失shī问wèn而ér退tuì 。 明míng日rì复fù见jiàn , 曰yuē :“ 昔xī者zhě吾wú问wèn ‘ 未wèi有yǒu天tiān地dì可kě知zhī乎hū ? ’ 夫fū子zǐ曰yuē :‘ 可kě 。 古gǔ犹yóu今jīn也yě 。’ 昔xī日rì吾wú昭zhāo然rán , 今jīn日rì吾wú昧mèi然rán 。 敢gǎn问wèn何hé谓wèi 也yě ?” 仲zhòng尼ní曰yuē :“ 昔xī之zhī昭zhāo然rán也yě , 神shén者zhě先xiān受shòu之zhī ; 今jīn之zhī昧mèi然rán也yě , 且qiě又yòu为wéi不bù 神shén者zhě求qiú邪yé ! 无wú古gǔ无wú今jīn , 无wú始shǐ无wú终zhōng 。 未wèi有yǒu子zǐ孙sūn而ér有yǒu孙sūn子zi可kě乎hū ?” 冉rǎn求qiú未wèi 对duì 。 仲zhòng尼ní曰yuē :“ 已yǐ矣yǐ , 末mò应yīng矣yǐ ! 不bù以yǐ生shēng生shēng死sǐ , 不bù以yǐ死sǐ死sǐ生shēng 。 死sǐ生shēng有yǒu待dài 邪xié ? 皆jiē有yǒu所suǒ一yī体tǐ 。 有yǒu先xiān天tiān地dì生shēng者zhě物wù邪yé ? 物wù物wù者zhě非fēi物wù , 物wù出chū不bù得de先xiān物wù也yě , 犹yóu其qí有yǒu物wù也yě 。 犹yóu其qí有yǒu物wù也yě无wú已yǐ ! 圣shèng人rén之zhī爱ài人rén也yě终zhōng无wú已yǐ者zhě , 亦yì乃nǎi取qǔ于yú 是shì者zhě也yě 。”
颜yán渊yuān问wèn乎hū仲zhòng尼ní曰yuē :“ 回huí尝cháng闻wén诸zhū夫fū子zǐ曰yuē :‘ 无wú有yǒu所suǒ将jiāng , 无wú有yǒu所suǒ迎yíng 。’ 回huí敢gǎn问wèn其qí游yóu 。” 仲zhòng尼ní曰yuē :“ 古gǔ之zhī人rén外wài化huà而ér内nèi不bù化huà , 今jīn之zhī人rén内nèi化huà而ér外wài不bù 化huà 。 与yǔ物wù化huà者zhě , 一yī不bù化huà者zhě也yě 。 安ān化huà安ān不bù化huà ? 安ān与yǔ之zhī相xiāng靡mí ? 必bì与yǔ之zhī莫mò多duō 。 狶shǐ韦wéi氏shì之zhī囿yòu , 黄huáng帝dì之zhī圃pǔ , 有yǒu虞yú氏shì之zhī宫gōng , 汤tāng武wǔ之zhī室shì 。 君jūn子zǐ之zhī人rén , 若ruò儒rú 墨mò者zhě师shī , 故gù以yǐ是shì非fēi相xiāng赍jī也yě , 而ér况kuàng今jīn之zhī人rén乎hū ! 圣shèng人rén处chù物wù不bù伤shāng物wù 。 不bù伤shāng物wù 者zhě , 物wù亦yì不bù能néng伤shāng也yě 。 唯wéi无wú所suǒ伤shāng者zhě , 为wèi能néng与yǔ人rén相xiāng将jiāng迎yíng 。 山shān林lín与yǔ , 皋gāo壤rǎng与yǔ , 使shǐ我wǒ欣xīn欣xīn然rán而ér乐lè与yǔ ! 乐lè未wèi毕bì也yě , 哀āi又yòu继jì之zhī 。 哀āi乐yuè之zhī来lái , 吾wú不bù能néng御yù , 其qí去qù弗fú能néng止zhǐ 。 悲bēi夫fú , 世shì人rén直zhí为wéi物wù逆nì旅lǚ耳ěr ! 夫fū知zhī 遇yù而ér不bù知zhī所suǒ不bù遇yù , 知zhī能néng能néng而ér不bù能néng所suǒ不bù能néng 。 无wú知zhī无wú能néng者zhě , 固gù人rén之zhī所suǒ不bù免miǎn 也yě 。 夫fū务wù免miǎn乎hū人rén之zhī所suǒ不bù免miǎn者zhě , 岂qǐ不bù亦yì悲bēi哉zāi ! 至zhì言yán去qù言yán , 至zhì为wéi去qù为wéi 。 齐qí 知zhī之zhī , 所suǒ知zhī则zé浅qiǎn矣yǐ !”
《 zhuāng zǐ · wài piān · zhī běi yóu 》
zhī běi yóu yú xuán shuǐ zhī shàng , dēng yǐn fèn zhī qiū , ér shì zāo wú wéi wèi yān 。 zhī wèi wú wéi wèi yuē : “ yǔ yù yǒu wèn hū ruò : hé sī hé lǜ zé zhī dào ? hé chù hé fú zé ān dào ? hé cóng hé dào zé dé dào ?” sān wèn ér wú wéi wèi bù dá yě 。 fēi bù dá , bù zhī dá yě 。 zhī bù de wèn , fǎn yú bái shuǐ zhī nán , dēng hú què zhī shàng , ér dǔ kuáng qū yān 。 zhī yǐ zhī yán yě wèn hū kuáng qū 。 kuáng qū yuē : “ āi ! yǔ zhī zhī , jiāng yǔ ruò 。” zhōng yù yán ér wàng qí suǒ yù yán 。 zhī bù de wèn , fǎn yú dì gōng , jiàn huáng dì ér wèn yān 。 huáng dì yuē :“ wú sī wú lǜ shǐ zhī dào , wú chù wú fú shǐ ān dào , wú cóng wú dào shǐ dé dào 。” zhī wèn huáng dì yuē :“ wǒ yǔ ruò zhī zhī , bǐ yǔ bǐ bù zhī yě , qí shú shì yé ?” huáng dì yuē :“ bǐ wú wéi wèi zhēn shì yě , kuáng qū sì zhī , wǒ yǔ rǔ zhōng bù jìn yě 。 fū zhī zhě bù yán , yán zhě bù zhī , gù shèng rén háng bù yán zhī jiào 。 dào bù kě zhì , dé bù kě zhì 。 rén kě wéi yě , yì kě kuī yě , lǐ xiāng wěi yě 。 gù yuē :‘ shī dào ér hòu dé , shī dé ér hòu rén , shī rén ér hòu yì , shī yì ér hòu lǐ 。 ’ lǐ zhě , dào zhī huá ér luàn zhī shǒu yě 。 gù yuē :‘ wèi dào zhě rì sǔn , sǔn zhī yòu sǔn zhī , yǐ zhì yú wú wéi 。 wú wéi ér wú bù wéi yě 。’ jīn yǐ wéi wù yě , yù fù guī gēn , bù yì nán hū ! qí yì yě qí wéi dà rén hū ! shēng yě sǐ zhī tú , sǐ yě shēng zhī shǐ , shú zhī qí jì ! rén zhī shēng , qì zhī jù yě 。 jù zé wéi shēng , sàn zé wéi sǐ 。 ruò sǐ shēng wéi tú , wú yòu hé huàn ! gù wàn wù yī yě 。 shì qí suǒ měi zhě wéi shén qí , qí suǒ è zhě wéi chòu fǔ 。 chòu fǔ fù huà wéi shén qí , shén qí fù huà wéi chòu fǔ 。 gù yuē :‘ tōng tiān xià yī qì ěr 。’ shèng rén gù guì yī 。” zhī wèi huáng dì yuē : “ wú wèn wú wéi wèi , wú wéi wèi bù yīng wǒ , fēi bù wǒ yīng , bù zhī yīng wǒ yě ; wú wèn kuáng qū , kuáng qū zhōng yù gào wǒ ér bù wǒ gào , fēi bù wǒ gào , zhōng yù gào ér wàng zhī yě ; jīn yǔ wèn hū ruò , ruò zhī zhī , xī gù bù jìn ?” huáng dì yuē :“ bǐ qí zhēn shì yě , yǐ qí bù zhī yě ; cǐ qí sì zhī yě , yǐ qí wàng zhī yě ; yǔ yǔ ruò zhōng bù jìn yě , yǐ qí zhī zhī yě 。” kuáng qū wén zhī , yǐ huáng dì wéi zhī yán 。
tiān dì yǒu dà měi ér bù yán , sì shí yǒu míng fǎ ér bù yì , wàn wù yǒu chéng lǐ ér bù shuō 。 shèng rén zhě , yuán tiān dì zhī měi ér dá wàn wù zhī lǐ 。 shì gù zhì rén wú wéi , dà shèng bù zuò , guān yú tiān dì zhī wèi yě 。 jīn bǐ shén míng zhì jīng , yǔ bǐ bǎi huà 。 wù yǐ sǐ shēng fāng yuán , mò zhī qí gēn yě 。 biǎn rán ér wàn wù , zì gǔ yǐ gù cún 。 liù hé wéi jù , wèi lí qí nèi ; qiū háo wéi xiǎo , dài zhī chéng tǐ ; tiān xià mò bù shěn fú , zhōng shēn bù gù ; yīn yáng sì shí yùn xíng , gè de qí xù ; hūn rán ruò wáng ér cún ; yóu rán bù xíng ér shén ; wàn wù chù ér bù zhī : cǐ zhī wèi běn gēn , kě yǐ guān yú tiān yǐ !
niè quē wèn dào hū bèi yī , bèi yī yuē :“ ruò zhèng rǔ xíng , yī rǔ shì , tiān hé jiāng zhì ; shè rǔ zhī , yī rǔ dù , shén jiāng lái shè 。 dé jiāng wèi rǔ měi , dào jiāng wèi rǔ jū 。 rǔ tóng yān rú xīn shēng zhī dú ér wú qiú qí gù 。” yán wèi zú , niè quē shuì mèi 。 bèi yī dà shuō , xíng gē ér qù zhī , yuē : “ xíng ruò gǎo hái , xīn ruò sǐ huī , zhēn qí shí zhī , bù yǐ gù zì chí 。 méi méi huì huì , wú xīn ér bù kě yǔ móu 。 bǐ hé rén zāi !”
shùn wèn hū chéng :“ dào kě dé ér yǒu hū ?” yuē :“ rǔ shēn fēi rǔ yǒu yě , rǔ hé děi yǒu fū dào !” shùn yuē :“ wú shēn fēi wú yǒu yě , shú yǒu zhī zāi ?” yuē :“ shì tiān dì zhī wěi xíng yě ; shēng fēi rǔ yǒu , shì tiān dì zhī wěi hé yě ; xìng mìng fēi rǔ yǒu , shì tiān dì zhī wěi shùn yě ; zǐ sūn fēi rǔ yǒu , shì tiān dì zhī wěi tuì yě 。 gù xíng bù zhī suǒ wǎng , chù bù zhī suǒ chí , shí bù zhī suǒ wèi 。 tiān dì zhī qiáng yáng qì yě , yòu hú kě dé ér yǒu yé !”
kǒng zǐ wèn yú lǎo dān yuē :“ jīn rì yàn xián , gǎn wèn zhì dào 。” lǎo dān yuē :“ rǔ qí jiè , shū yuè ér xīn , zǎo xuě ér jīng shén , pǒu jī ér zhī 。 fū dào , yìn rán nán yán zāi ! jiāng wèi rǔ yán qí yá lüè : fū zhāo zhāo shēng yú míng míng , yǒu lún shēng yú wú xíng , jīng shén shēng yú dào , xíng běn shēng yú jīng , ér wàn wù yǐ xíng xiàng shēng 。 gù jiǔ qiào zhě tāi shēng , bā qiào zhě luǎn shēng 。 qí lái wú jì , qí wǎng wú yá , wú mén wú fáng , sì dá zhī huáng huáng yě 。 yāo yú cǐ zhě , sì zhī qiáng , sī lǜ xún dá , ěr mù cōng míng 。 qí yòng xīn bù láo , qí yìng wù wú fāng , tiān bù de bù gāo , dì bù de bù guǎng , rì yuè bù de bù xíng , wàn wù bù de bù chāng , cǐ qí dào yǔ ! qiě fú bó zhī bù bì zhī , biàn zhī bù bì huì , shèng rén yǐ duàn zhī yǐ ! ruò fú yì zhī ér bù jiā yì , sǔn zhī ér bù jiā sǔn zhě , shèng rén zhī suǒ bǎo yě 。 yuān yuān hū qí ruò hǎi , wèi wèi hū qí zhōng zé fù shǐ yě 。 yùn liàng wàn wù ér bù kuì 。 zé jūn zǐ zhī dào , bǐ qí wài yǔ ! wàn wù jiē wǎng zī yān ér bù kuì 。 cǐ qí dào yǔ !
“ zhōng guó yǒu rén yān , fēi yīn fēi yáng , chǔ yú tiān dì zhī jiān , zhí qiě wéi rén , jiāng fǎn yú zōng 。 zì běn guān zhī , shēng zhě , yīn yī wù yě 。 suī yǒu shòu yāo , xiāng qù jǐ hé ? xū yú zhī shuō yě , xī zú yǐ wéi yáo 、 jié zhī shì fēi ! guǒ luǒ yǒu lǐ , rén lún suī nán , suǒ yǐ xiāng chǐ 。 shèng rén zāo zhī ér bù wéi , guò zhī ér bù shǒu 。 diào ér yīng zhī , dé yě ; ǒu ér yīng zhī , dào yě 。 dì zhī suǒ xīng , wáng zhī suǒ qǐ yě 。
“ rén shēng tiān dì zhī jiān , ruò bái jū zhī guò xì , hū rán ér yǐ 。 zhù rán bó rán , mò bù chū yān ; yóu rán liáo rán , mò bù rù yān 。 yǐ huà ér shēng , yòu huà ér sǐ 。 shēng wù āi zhī , rén lèi bēi zhī 。 jiě qí tiān tāo , duò qí tiān zhì 。 fēn hū wǎn hū , hún pò jiāng wǎng , nǎi shēn cóng zhī 。 nǎi dà guī hū ! bù xíng zhī xíng , xíng zhī bù xíng , shì rén zhī suǒ tóng zhī yě , fēi jiāng zhì zhī suǒ wù yě , cǐ zhòng rén zhī suǒ tóng lùn yě 。 bǐ zhì zé bù lùn , lùn zé bù zhì ; míng jiàn wú zhí , biàn bù ruò mò ; dào bù kě wén , wén bù ruò sāi : cǐ zhī wèi dà dé 。”
dōng guō zǐ wèn yú zhuāng zǐ yuē :“ suǒ wèi dào , è hū zài ?” zhuāng zǐ yuē :“ wú suǒ bù zài 。 ” dōng guō zǐ yuē :“ qī ér hòu kě 。” zhuāng zǐ yuē :“ zài lóu yǐ 。” yuē :“ hé qí xià yé ?” yuē :“ zài tí bài 。” yuē :“ hé qí yù xià yé ?” yuē :“ zài wǎ pì 。” yuē : “ hé qí yù shèn yé ?” yuē :“ zài shǐ nì 。” dōng guō zǐ bù yīng 。 zhuāng zǐ yuē :“ fū zǐ zhī wèn yě , gù bù jí zhì 。 zhèng 、 huò zhī wèn yú jiān shì lǚ shǐ yě ,‘ měi xià yù kuàng ’。 rǔ wéi mò bì , wú hū táo wù 。 zhì dào ruò shì , dà yán yì rán 。 zhōu biàn xián sān zhě , yì míng tóng shí , qí zhǐ yī yě 。 cháng xiāng yǔ yóu hū wú yǒu zhī gōng , tóng hé ér lùn , wú suǒ zhōng qióng hū ! cháng xiāng yǔ wú wéi hū ! dàn dàn ér jìng hū ! mò ér qīng hū ! diào ér xián hū ! liáo yǐ wú zhì , wú wǎng yān ér bù zhī qí suǒ zhì , qù ér lái bù zhī qí suǒ zhǐ 。 wú wǎng lái yān ér bù zhī qí suǒ zhōng , páng huáng hū féng hóng , dà zhī rù yān ér bù zhī qí suǒ qióng 。 wù wù zhě yǔ wù wú jì , ér wù yǒu jì zhě , suǒ wèi wù jì zhě yě 。 bù jì zhī jì , jì zhī bù jì zhě yě 。 wèi yíng xū shuāi shā , bǐ wéi yíng xū fēi yíng xū , bǐ wéi shuāi shā fēi shuāi shā , bǐ wéi běn mò fēi běn mò , bǐ wéi jī sǎn fēi jī sǎn yě 。”
ē hé gān yǔ shén nóng tóng xué yú lǎo lóng jí 。 shén nóng yǐn jǐ , hé hù zhòu míng 。 guó hé gān rì zhōng zhā hù ér rù , yuē :“ lǎo lóng sǐ yǐ !” shén nóng yǐn jǐ yōng zhàng ér qǐ , bó rán fàng zhàng ér xiào , yuē : “ tiān zhī yǔ pì lòu màn dàn , gù qì yǔ ér sǐ 。 yǐ yǐ , fū zǐ wú suǒ fā yǔ zhī kuáng yán ér sǐ yǐ fū !” yǎn gāng diào wén zhī , yuē :“ fū tǐ dào zhě , tiān xià zhī jūn zǐ suǒ xì yān 。 jīn yú dào , qiū háo zhī duān wàn fēn wèi dé chù yī yān , ér yóu zhī cáng qí kuáng yán ér sǐ , yòu kuàng fú tǐ dào zhě hū ! shì zhī wú xíng , tīng zhī wú shēng , yú rén zhī lùn zhě , wèi zhī míng míng , suǒ yǐ lùn dào ér fēi dào yě 。”
yú shì tài qīng wèn hū wú qióng , yuē :“ zǐ zhī dào hū ?” wú qióng yuē :“ wú bù zhī 。” yòu wèn hū wú wéi , wú wéi yuē :“ wú zhī dào 。” yuē :“ zǐ zhī zhī dào , yì yǒu shù hū ?” yuē :“ yǒu 。” yuē :“ qí shù ruò hé ?” wú wéi yuē :“ wú zhī dào zhī kě yǐ guì 、 kě yǐ jiàn 、 kě yǐ yuē 、 kě yǐ sàn , cǐ wú suǒ yǐ zhī dào zhī shù yě 。” tài qīng yǐ zhī yán yě wèn hū wú shǐ , yuē :“ ruò shì , zé wú qióng zhī fú zhī yǔ wú wéi zhī zhī , shú shì ér shú fēi hū ?” wú shǐ yuē :“ bù zhī shēn yǐ , zhī zhī qiǎn yǐ ; fú zhī nèi yǐ , zhī zhī wài yǐ 。” yú shì tài qīng yǎng ér tàn yuē :“ fú zhī nǎi zhī hū , zhī nǎi bù zhī hū ! shú zhī bù zhī zhī zhī ?” wú shǐ yuē :“ dào bù kě wén , wén ér fēi yě ; dào bù kě jiàn , jiàn ér fēi yě ; dào bù kě yán , yán ér fēi yě ! zhī xíng xíng zhī bù xíng hū ! dào bù dāng míng 。” wú shǐ yuē :“ yǒu wèn dào ér yīng zhī zhě , bù zhī dào yě ; suī wèn dào zhě , yì wèi wén dào 。 dào wú wèn , wèn wú yīng 。 wú wèn wèn zhī , shì wèn qióng yě ; wú yīng yīng zhī , shì wú nèi yě 。 yǐ wú nèi dài wèn qióng , ruò shì zhě , wài bù guān hū yǔ zhòu , nèi bù zhī hū dà chū 。 shì yǐ bù guò hū kūn lún , bù yóu hū tài xū 。”
guāng yào wèn hū wú yǒu yuē :“ fū zǐ yǒu hū ? qí wú yǒu hū ?” guāng yào bù de wèn ér shú shì qí zhuàng mào : yìn rán kōng rán 。 zhōng rì shì zhī ér bù jiàn , tīng zhī ér bù wén , bó zhī ér bù de yě 。 guāng yào yuē :“ zhì yǐ , qí shú néng zhì cǐ hū ! yǔ néng yǒu wú yǐ , ér wèi néng wú wú yě 。 jí wéi wú yǒu yǐ , hé cóng zhì cǐ zāi !”
dà mǎ zhī chuí gōu zhě , nián bā shí yǐ , ér bù shī háo máng 。 dà mǎ yuē :“ zǐ qiǎo yǔ ! yǒu dào yǔ ?” yuē :“ chén yǒu shǒu yě 。 chén zhī nián èr shí ér hǎo chuí gōu , yú wù wú shì yě , fēi gōu wú chá yě 。” shì yòng zhī zhě jiǎ bù yòng zhě yě , yǐ zhǎng de qí yòng , ér kuàng hū wú bù yòng zhě hū ! wù shú bù zī yān !
rǎn qiú wèn yú zhòng ní yuē :“ wèi yǒu tiān dì kě zhī yé ?” zhòng ní yuē :“ kě 。 gǔ yóu jīn yě 。” rǎn qiú shī wèn ér tuì 。 míng rì fù jiàn , yuē :“ xī zhě wú wèn ‘ wèi yǒu tiān dì kě zhī hū ? ’ fū zǐ yuē :‘ kě 。 gǔ yóu jīn yě 。’ xī rì wú zhāo rán , jīn rì wú mèi rán 。 gǎn wèn hé wèi yě ?” zhòng ní yuē :“ xī zhī zhāo rán yě , shén zhě xiān shòu zhī ; jīn zhī mèi rán yě , qiě yòu wéi bù shén zhě qiú yé ! wú gǔ wú jīn , wú shǐ wú zhōng 。 wèi yǒu zǐ sūn ér yǒu sūn zi kě hū ?” rǎn qiú wèi duì 。 zhòng ní yuē :“ yǐ yǐ , mò yīng yǐ ! bù yǐ shēng shēng sǐ , bù yǐ sǐ sǐ shēng 。 sǐ shēng yǒu dài xié ? jiē yǒu suǒ yī tǐ 。 yǒu xiān tiān dì shēng zhě wù yé ? wù wù zhě fēi wù , wù chū bù de xiān wù yě , yóu qí yǒu wù yě 。 yóu qí yǒu wù yě wú yǐ ! shèng rén zhī ài rén yě zhōng wú yǐ zhě , yì nǎi qǔ yú shì zhě yě 。”
yán yuān wèn hū zhòng ní yuē :“ huí cháng wén zhū fū zǐ yuē :‘ wú yǒu suǒ jiāng , wú yǒu suǒ yíng 。’ huí gǎn wèn qí yóu 。” zhòng ní yuē :“ gǔ zhī rén wài huà ér nèi bù huà , jīn zhī rén nèi huà ér wài bù huà 。 yǔ wù huà zhě , yī bù huà zhě yě 。 ān huà ān bù huà ? ān yǔ zhī xiāng mí ? bì yǔ zhī mò duō 。 shǐ wéi shì zhī yòu , huáng dì zhī pǔ , yǒu yú shì zhī gōng , tāng wǔ zhī shì 。 jūn zǐ zhī rén , ruò rú mò zhě shī , gù yǐ shì fēi xiāng jī yě , ér kuàng jīn zhī rén hū ! shèng rén chù wù bù shāng wù 。 bù shāng wù zhě , wù yì bù néng shāng yě 。 wéi wú suǒ shāng zhě , wèi néng yǔ rén xiāng jiāng yíng 。 shān lín yǔ , gāo rǎng yǔ , shǐ wǒ xīn xīn rán ér lè yǔ ! lè wèi bì yě , āi yòu jì zhī 。 āi yuè zhī lái , wú bù néng yù , qí qù fú néng zhǐ 。 bēi fú , shì rén zhí wéi wù nì lǚ ěr ! fū zhī yù ér bù zhī suǒ bù yù , zhī néng néng ér bù néng suǒ bù néng 。 wú zhī wú néng zhě , gù rén zhī suǒ bù miǎn yě 。 fū wù miǎn hū rén zhī suǒ bù miǎn zhě , qǐ bù yì bēi zāi ! zhì yán qù yán , zhì wéi qù wéi 。 qí zhī zhī , suǒ zhī zé qiǎn yǐ !”
为您推荐:庄子外篇知北游原文及翻译