快好知 kuaihz

原君原文拼音版注音版

原君原文注音版

《 原yuán君jūn 》

 有yǒu生shēng之zhī初chū , 人rén各gè自zì私sī也yě , 人rén各gè自zì利lì也yě 。 天tiān下xià有yǒu公gōng利lì而ér莫mò或huò兴xīng之zhī , 有yǒu公gōng害hài而ér莫mò或huò除chú之zhī 。 有yǒu人rén者zhě出chū , 不bù以yǐ一yī己jǐ之zhī利lì为wéi利lì , 而ér使shǐ天tiān下xià受shòu其qí利lì ; 不bù以yǐ一yī己jǐ之zhī害hài为wéi害hài , 而ér使shǐ天tiān下xià释shì其qí害hài 。 此cǐ其qí人rén之zhī勤qín劳láo , 必bì千qiān万wàn于yú天tiān下xià之zhī人rén 。 夫fū以yǐ千qiān万wàn倍bèi之zhī勤qín劳láo , 则zé己jǐ又yòu不bù享xiǎng其qí利lì , 必bì非fēi天tiān下xià之zhī人rén情qíng所suǒ欲yù居jū也yě 。 故gù古gǔ人rén之zhī君jūn , 量liàng而ér不bù欲yù入rù者zhě , 许xǔ由yóu 、 务wù光guāng是shì也yě ; 入rù而ér又yòu去qù之zhī者zhě , 尧yáo 、 舜shùn是shì也yě ; 初chū不bù欲yù入rù而ér不bù得dé去qù者zhě , 禹yǔ是shì也yě 。 岂qǐ古gǔ之zhī人rén有yǒu所suǒ异yì哉zāi ? 好hào逸yì恶wù劳láo , 亦yì犹yóu夫fū人rén之zhī情qíng也yě 。

 后hòu之zhī为wéi人rén君jūn者zhě不bù然rán 。 以yǐ为wéi天tiān下xià利lì害hài之zhī权quán皆jiē出chū于yú我wǒ , 我wǒ以yǐ天tiān下xià之zhī利lì尽jìn归guī于yú己jǐ , 以yǐ天tiān下xià之zhī害hài尽jìn归guī于yú人rén , 亦yì无wú不bù可kě。 使shǐ天tiān下xià之zhī人rén不bù敢gǎn自zì私sī , 不bù敢gǎn自zì利lì , 以yǐ我wǒ之zhī大dà私sī为wéi天tiān下xià之zhī公gōng 。 始shǐ而ér惭cán焉yān , 久jiǔ而ér安ān焉yān , 视shì天tiān下xià为wéi莫mò大dà之zhī产chǎn业yè , 传chuán之zhī子zǐ孙sūn , 受shòu享xiǎng无wú穷qióng 。 汉hàn高gāo帝dì所suǒ谓wèi “ 某mǒu业yè所suǒ就jiù , 孰shú与yǔ仲zhòng多duō ” 者zhě , 其qí逐zhú利lì之zhī情qíng , 不bù觉jué溢yì之zhī于yú辞cí矣yǐ 。

 此cǐ无wú他tā , 古gǔ者zhě以yǐ天tiān下xià为wéi主zhǔ , 君jūn为wéi客kè , 凡fán君jūn之zhī所suǒ毕bì世shì而ér经jīng营yíng者zhě , 为wèi天tiān下xià也yě 。 今jīn也yě以yǐ君jūn为wéi主zhǔ , 天tiān下xià为wéi客kè , 凡fán天tiān下xià之zhī无wú地dì而ér得dé安ān宁níng者zhě , 为wèi君jūn也yě 。 是shì以yǐ其qí未wèi得dé之zhī也yě , 屠tú毒dú天tiān下xià之zhī肝gān脑nǎo , 离lí散sàn天tiān下xià之zhī子zǐ女nǚ , 以yǐ博bó我wǒ一yī人rén之zhī产chǎn业yè , 曾céng不bù惨cǎn然rán , 曰yuē :“ 我wǒ固gù为wéi子zǐ孙sūn创chuàng业yè也yě 。” 其qí既jì得dé之zhī也yě , 敲qiāo剥bāo天tiān下xià之zhī骨gǔ髓suǐ , 离lí散sàn天tiān下xià之zhī子zǐ女nǚ , 以yǐ奉fèng我wǒ一yī人rén之zhī淫yín乐lè , 视shì为wéi当dāng然rán , 曰yuē :“ 此cǐ我wǒ产chǎn业yè之zhī花huā息xī也yě 。” 然rán则zé为wéi天tiān下xià之zhī大dà害hài者zhě , 君jūn而ér已yǐ矣yǐ ! 向xiàng使shǐ无wú君jūn , 人rén各gè得de自zì私sī也yě , 人rén各gè得de自zì利lì也yě 。 呜wū呼hū ! 岂qǐ设shè君jūn之zhī道dào固gù如rú是shì乎hū ?

 古gǔ者zhě天tiān下xià之zhī人rén爱ài戴dài其qí君jūn , 比bǐ之zhī如rú父fù , 拟nǐ之zhī如rú天tiān , 诚chéng不bù为wèi过guò也yě 。 今jīn也yě天tiān下xià之zhī人rén , 怨yuàn恶è其qí君jūn , 视shì之zhī如rú寇kòu仇chóu , 名míng之zhī为wéi独dú夫fū , 固gù其qí所suǒ也yě 。 而ér小xiǎo儒rú规guī规guī焉yān以yǐ君jūn臣chén之zhī义yì无wú所suǒ逃táo于yú天tiān地dì之zhī间jiān , 至zhì桀jié纣zhòu之zhī暴bào , 犹yóu谓wèi汤tāng武wǔ不bù当dāng诛zhū之zhī , 而ér妄wàng传chuán伯bó夷yí 、 叔shū齐qí无wú稽jī之zhī事shì , 乃nǎi兆zhào人rén万wàn姓xìng崩bēng溃kuì之zhī血xuè肉ròu , 曾céng不bù异yì夫fū腐fǔ鼠shǔ 。 岂qǐ天tiān地dì之zhī大dà , 于yú兆zhào人rén万wàn姓xìng之zhī中zhōng , 独dú私sī其qí一yī人rén一yī姓xìng乎hū ? 是shì故gù武wǔ王wáng圣shèng人rén也yě , 孟mèng子zǐ之zhī言yán , 圣shèng人rén之zhī言yán也yě 。 后hòu世shì之zhī君jūn , 欲yù以yǐ如rú父fù如rú天tiān之zhī空kōng名míng , 禁jìn人rén之zhī窥kuī伺sì者zhě , 皆jiē不bù便biàn于yú其qí言yán , 至zhì废fèi孟mèng子zǐ而ér不bù立lì , 非fēi导dǎo源yuán于yú小xiǎo儒rú乎hū ?

 虽suī然rán , 使shǐ后hòu之zhī为wéi君jūn者zhě , 果guǒ能néng保bǎo此cǐ产chǎn业yè , 传chuán之zhī无wú穷qióng , 亦yì无wú怪guài乎hū其qí私sī之zhī也yě 。 既jì以yǐ产chǎn业yè视shì之zhī , 人rén之zhī欲yù得de产chǎn业yè , 谁shéi不bù如rú我wǒ ? 摄shè缄jiān縢téng , 固gù扃jiōng鐍jué , 一yī人rén之zhī智zhì力lì , 不bù能néng胜shèng天tiān下xià欲yù得dé之zhī者zhě之zhī众zhòng 。 远yuǎn者zhě数shù世shì , 近jìn者zhě及jí身shēn , 其qí血xuè肉ròu之zhī崩bēng溃kuì , 在zài其qí子zǐ孙sūn矣yǐ 。 昔xī人rén愿yuàn世shì世shì无wú生shēng帝dì王wáng家jiā , 而ér毅yì宗zōng之zhī语yǔ公gōng主zhǔ , 亦yì曰yuē :“ 若ruò何hé为wéi生shēng我wǒ家jiā !” 痛tòng哉zāi斯sī言yán ! 回huí思sī创chuàng业yè时shí , 其qí欲yù得de天tiān下xià之zhī心xīn , 有yǒu不bù废fèi然rán摧cuī沮jǔ者zhě乎hū ? 是shì故gù明míng乎hū为wéi君jūn之zhī职zhí分fèn , 则zé唐táng 、 虞yú之zhī世shì , 人rén人rén能néng让ràng , 许xǔ由yóu 、 务wù光guāng非fēi绝jué尘chén也yě ; 不bù明míng乎hū为wéi君jūn之zhī职zhí分fèn , 则zé市shì井jǐng之zhī间jiān , 人rén人rén可kě欲yù , 许xǔ由yóu 、 务wù光guāng所suǒ以yǐ旷kuàng后hòu世shì而ér不bù闻wén也yě 。 然rán君jūn之zhī职zhí分fèn难nán明míng , 以yǐ俄é顷qǐng淫yín乐lè , 不bù易yì无wú穷qióng之zhī悲bēi , 虽suī愚yú者zhě亦yì明míng之zhī矣yǐ 。

原君原文拼音

《 yuán jūn 》

《原君》

yǒu shēng zhī chū , rén gè zì sī yě , rén gè zì lì yě 。 tiān xià yǒu gōng lì ér mò huò xīng zhī , yǒu gōng hài ér mò huò chú zhī 。 yǒu rén zhě chū , bù yǐ yī jǐ zhī lì wéi lì , ér shǐ tiān xià shòu qí lì ; bù yǐ yī jǐ zhī hài wéi hài , ér shǐ tiān xià shì qí hài 。 cǐ qí rén zhī qín láo , bì qiān wàn yú tiān xià zhī rén 。 fū yǐ qiān wàn bèi zhī qín láo , zé jǐ yòu bù xiǎng qí lì , bì fēi tiān xià zhī rén qíng suǒ yù jū yě 。 gù gǔ rén zhī jūn , liàng ér bù yù rù zhě , xǔ yóu 、 wù guāng shì yě ; rù ér yòu qù zhī zhě , yáo 、 shùn shì yě ; chū bù yù rù ér bù dé qù zhě , yǔ shì yě 。 qǐ gǔ zhī rén yǒu suǒ yì zāi ? hào yì wù láo , yì yóu fū rén zhī qíng yě 。

有生之初,人各自私也,人各自利也。天下有公利而莫或兴之,有公害而莫或除之。有人者出,不以一己之利为利,而使天下受其利;不以一己之害为害,而使天下释其害。此其人之勤劳,必千万于天下之人。夫以千万倍之勤劳,则己又不享其利,必非天下之人情所欲居也。故古人之君,量而不欲入者,许由、务光是也;入而又去之者,尧、舜是也;初不欲入而不得去者,禹是也。岂古之人有所异哉?好逸恶劳,亦犹夫人之情也。

hòu zhī wéi rén jūn zhě bù rán 。 yǐ wéi tiān xià lì hài zhī quán jiē chū yú wǒ , wǒ yǐ tiān xià zhī lì jìn guī yú jǐ , yǐ tiān xià zhī hài jìn guī yú rén , yì wú bù kě 。 shǐ tiān xià zhī rén bù gǎn zì sī , bù gǎn zì lì , yǐ wǒ zhī dà sī wéi tiān xià zhī gōng 。 shǐ ér cán yān , jiǔ ér ān yān , shì tiān xià wéi mò dà zhī chǎn yè , chuán zhī zǐ sūn , shòu xiǎng wú qióng 。 hàn gāo dì suǒ wèi “ mǒu yè suǒ jiù , shú yǔ zhòng duō ” zhě , qí zhú lì zhī qíng , bù jué yì zhī yú cí yǐ 。

后之为人君者不然。以为天下利害之权皆出于我,我以天下之利尽归于己,以天下之害尽归于人,亦无不可。使天下之人不敢自私,不敢自利,以我之大私为天下之公。始而惭焉,久而安焉,视天下为莫大之产业,传之子孙,受享无穷。汉高帝所谓“某业所就,孰与仲多”者,其逐利之情,不觉溢之于辞矣。

cǐ wú tā , gǔ zhě yǐ tiān xià wéi zhǔ , jūn wéi kè , fán jūn zhī suǒ bì shì ér jīng yíng zhě , wèi tiān xià yě 。 jīn yě yǐ jūn wéi zhǔ , tiān xià wéi kè , fán tiān xià zhī wú dì ér dé ān níng zhě , wèi jūn yě 。 shì yǐ qí wèi dé zhī yě , tú dú tiān xià zhī gān nǎo , lí sàn tiān xià zhī zǐ nǚ , yǐ bó wǒ yī rén zhī chǎn yè , céng bù cǎn rán , yuē :“ wǒ gù wéi zǐ sūn chuàng yè yě 。” qí jì dé zhī yě , qiāo bāo tiān xià zhī gǔ suǐ , lí sàn tiān xià zhī zǐ nǚ , yǐ fèng wǒ yī rén zhī yín lè , shì wéi dāng rán , yuē :“ cǐ wǒ chǎn yè zhī huā xī yě 。” rán zé wéi tiān xià zhī dà hài zhě , jūn ér yǐ yǐ ! xiàng shǐ wú jūn , rén gè de zì sī yě , rén gè de zì lì yě 。 wū hū ! qǐ shè jūn zhī dào gù rú shì hū ?

此无他,古者以天下为主,君为客,凡君之所毕世而经营者,为天下也。今也以君为主,天下为客,凡天下之无地而得安宁者,为君也。是以其未得之也,屠毒天下之肝脑,离散天下之子女,以博我一人之产业,曾不惨然,曰:“我固为子孙创业也。”其既得之也,敲剥天下之骨髓,离散天下之子女,以奉我一人之淫乐,视为当然,曰:“此我产业之花息也。”然则为天下之大害者,君而已矣!向使无君,人各得自私也,人各得自利也。呜呼!岂设君之道固如是乎?

gǔ zhě tiān xià zhī rén ài dài qí jūn , bǐ zhī rú fù , nǐ zhī rú tiān , chéng bù wèi guò yě 。 jīn yě tiān xià zhī rén , yuàn è qí jūn , shì zhī rú kòu chóu , míng zhī wéi dú fū , gù qí suǒ yě 。 ér xiǎo rú guī guī yān yǐ jūn chén zhī yì wú suǒ táo yú tiān dì zhī jiān , zhì jié zhòu zhī bào , yóu wèi tāng wǔ bù dāng zhū zhī , ér wàng chuán bó yí 、 shū qí wú jī zhī shì , nǎi zhào rén wàn xìng bēng kuì zhī xuè ròu , céng bù yì fū fǔ shǔ 。 qǐ tiān dì zhī dà , yú zhào rén wàn xìng zhī zhōng , dú sī qí yī rén yī xìng hū ? shì gù wǔ wáng shèng rén yě , mèng zǐ zhī yán , shèng rén zhī yán yě 。 hòu shì zhī jūn , yù yǐ rú fù rú tiān zhī kōng míng , jìn rén zhī kuī sì zhě , jiē bù biàn yú qí yán , zhì fèi mèng zǐ ér bù lì , fēi dǎo yuán yú xiǎo rú hū ?

古者天下之人爱戴其君,比之如父,拟之如天,诚不为过也。今也天下之人,怨恶其君,视之如寇仇,名之为独夫,固其所也。而小儒规规焉以君臣之义无所逃于天地之间,至桀纣之暴,犹谓汤武不当诛之,而妄传伯夷、叔齐无稽之事,乃兆人万姓崩溃之血肉,曾不异夫腐鼠。岂天地之大,于兆人万姓之中,独私其一人一姓乎?是故武王圣人也,孟子之言,圣人之言也。后世之君,欲以如父如天之空名,禁人之窥伺者,皆不便于其言,至废孟子而不立,非导源于小儒乎?

suī rán , shǐ hòu zhī wéi jūn zhě , guǒ néng bǎo cǐ chǎn yè , chuán zhī wú qióng , yì wú guài hū qí sī zhī yě 。 jì yǐ chǎn yè shì zhī , rén zhī yù de chǎn yè , shéi bù rú wǒ ? shè jiān téng , gù jiōng jué , yī rén zhī zhì lì , bù néng shèng tiān xià yù dé zhī zhě zhī zhòng 。 yuǎn zhě shù shì , jìn zhě jí shēn , qí xuè ròu zhī bēng kuì , zài qí zǐ sūn yǐ 。 xī rén yuàn shì shì wú shēng dì wáng jiā , ér yì zōng zhī yǔ gōng zhǔ , yì yuē :“ ruò hé wéi shēng wǒ jiā !” tòng zāi sī yán ! huí sī chuàng yè shí , qí yù de tiān xià zhī xīn , yǒu bù fèi rán cuī jǔ zhě hū ? shì gù míng hū wéi jūn zhī zhí fèn , zé táng 、 yú zhī shì , rén rén néng ràng , xǔ yóu 、 wù guāng fēi jué chén yě ; bù míng hū wéi jūn zhī zhí fèn , zé shì jǐng zhī jiān , rén rén kě yù , xǔ yóu 、 wù guāng suǒ yǐ kuàng hòu shì ér bù wén yě 。 rán jūn zhī zhí fèn nán míng , yǐ é qǐng yín lè , bù yì wú qióng zhī bēi , suī yú zhě yì míng zhī yǐ 。

虽然,使后之为君者,果能保此产业,传之无穷,亦无怪乎其私之也。既以产业视之,人之欲得产业,谁不如我?摄缄縢,固扃鐍,一人之智力,不能胜天下欲得之者之众。远者数世,近者及身,其血肉之崩溃,在其子孙矣。昔人愿世世无生帝王家,而毅宗之语公主,亦曰:“若何为生我家!”痛哉斯言!回思创业时,其欲得天下之心,有不废然摧沮者乎?是故明乎为君之职分,则唐、虞之世,人人能让,许由、务光非绝尘也;不明乎为君之职分,则市井之间,人人可欲,许由、务光所以旷后世而不闻也。然君之职分难明,以俄顷淫乐,不易无穷之悲,虽愚者亦明之矣。

拓展阅读:原君文言文翻译、注释

本站资源来自互联网,仅供学习,如有侵权,请通知删除,敬请谅解!
搜索建议:原君原文拼音版注音版  注音  注音词条  拼音  拼音词条  原文  原文词条  
古文典籍

 淮南子修务训文言文翻译

淮南子修务训文言文或曰:“无为者,寂然无声,漠然不动,引之不来,推之 不往;如此者,乃得道之像。”吾以为不然。尝试问之矣:若夫神农、尧、舜、禹、汤,可谓圣人乎?...(展开)